Blog Layout

Chris Develing • 19 oktober 2021

The Slave Name of Muhammad Ali

(and Islam's Forgotten Slave Trade)

According to many, he was the best boxer the world has ever seen. In 1964 Muhammad Ali surprised everyone by defeating Sonny Liston. He became the ideal champion with stunning technique, brilliant tactics and powerful charisma. Besides an exceptional athlete he was also a human rights activist who spoke out against racism and the draft for the Vietnam war. Less known is the fact that he became captivated by The Nation of Islam, a separatist group of African American Muslims that is ideologically far removed from orthodox Islam.


In the early sixties the group made contact with the rising star that was Cassius Marcellus Clay. The young boxer was told that his ancestors were Muslims and that a new Islamic name would do justice to that heritage. After obtaining his world title, Clay was quick to change his name to Muhammad Ali. This wasn’t the only thing the Nation of Islam conveyed to him. There was also the idea that white people are devils by nature and are for this reason denied entry into the city of Mecca. The movement also believes in the twentieth century redeemer, or Mahdi, called Wallace Fard Muhammad. [1]


Later in his life Muhammad Ali would convert again, this time to Sunnism, Islam’s largest denomination. In doing so he distanced himself from much of the errancy within the Nation of Islam. But his Islamic name remained and, needless to say, was fully accepted by the entire Muslim community. It is likely that it never occurred to him that his new name may also have been the result of deception. A closer look into what we consider a hidden tragedy seems more than fair. For this purpose, three topics will be discussed: First Islamic slavery followed by Ali’s new and old name.


I
Islamic Slavery

 

During interviews Ali explained his name change by stating that he wanted to be freed from what he called his slave name. [2] After all, Clay was the last name of white plantation owners who held one of his ancestors as a slave. Ali would say things like “we want to be called after the names of our people,“ making the influence of the Nation of Islam quite noticeable. At this point he seemed to believe that his ancestors were originally Muslims, hence the name change. Though the odds are relatively small, it cannot be ruled out that this was true for his more recent ancestors during the moment of their abduction from the African continent.


In the case of his original ancestors this is unlikely, since Islam did not form in Africa but was later imported, often through conquest and its consequence of slavery. The first leg of irony then is the fact that Muslims, like European Christians, have enslaved his African ancestors on a massive scale. Muslims, unlike Christians, began to practice slavery during the very first years of their religion, under the guidance of their prophet.


The slave export


While slavery existed among Africans before, Islamic slavery emerged from the seventh century onwards when Muslim armies conquered large parts of North Africa. The result of these “holy wars” and the establishment of Islamic states was the institutionalization of slavery, with the African “heathen” as its main victim.[3] From then on, in the 700 years before the Atlantic slave trade appeared on the African stage, Islam was virtually the only external influence on the political economy of Africa.[4]


For centuries the northern Islamic states took slaves from the African peoples who lived to their south, mainly East and Central Africa. This slavery was undeniably inspired by Islamic practice, says historian Paul Lovejoy.[5] Most orientalists and Islamic scholars would agree, seeing that this form of slavery goes back to the founding years of the religion. The Islamic system of slavery did not begin to die down until mid-nineteenth century, mostly due to European pressure, then taking more than a hundred years before becoming more or less eradicated.


Indelible theology


After all, Islam’s founding father had owned slaves throughout his ministry as did all his successors. And despite Muhammad’s prescription of freeing slaves for specific reasons, nothing in his instructions indicate that he favored the abolition of slavery, whether gradually or abrupt, says Murray Gordon, writer of Slavery in the Arab World.[6] The Islamic scriptures nowhere mention an overall condemnation of people who kidnap others and force them into slavery, contrary to the New Testament.[7] This led to thirteen centuries of slavery as an indelible part of the social system in the Islamic world. That slavery held out for so long has much to do with the fact that it is deeply rooted in Islamic law.[8] Many orientalists share this conclusion.[9]


The main routes


Africa became an important source of slaves, mostly due to the religious demand that new slaves be non-Muslims, even though states at times deviated from this theoretical approach.[10] The latter was to the dismay of many religious scholars, such as the famous Ahmad Baba, who time and again pointed out that Sharia exclusively permits the enslavement of non-Muslims.[11] Apart from the dividing line between slave and freeman on the basis of religion, there was also a clear preference for women and children. Both these characteristics were not shared by the Trans-Atlantic trade.[12]


The Islamic trading routes are mostly known by the names of three major trails: the Trans-Saharan, Red Sea, and East-Africa routes. These served markets within Africa as well as in the Middle East, West-Asia and India.

Here some may point out that the Islamization of more than half of the African continent was not the result of conquest and enslavement alone. Parts of West, Central and East Africa were indeed reached by Islam in various forms such as trading relations and the conversion of several local kings. But then again, this is an additional reason why Islamic slavery came to those areas, south of the northern Islamic states.[13] Muhammad Ali’s name change simply brought him to a different people that have forced Africans into slavery by the millions and were, to an extent, still doing it in his day and age.


Treatment of slaves


For many years, in East and West, there has also existed a misconception surrounding the treatment of slaves in the Middle East and other Islamic areas. It was said that they all shared a fate several times better than the slaves in the Americas, even to the paradoxal point of having an “intimate relationship” with their masters. This myth was debunked, for the most part, by more modern historians like Bernard Lewis in his book Race and Slavery in the Middle East.


Apart from the evident horrors of kidnapping and forced labor, he states that the death provoking Islamic deportations can by no means be called more humane than those run by Europeans or Americans. He went on to say that Islamic slave work is often incorrectly painted as exclusively domestic. Though the majority of slaves were domestic, there were plenty of slaves who ended up in heavy agricultural work, rarely seen by Western travelers at the time. They mainly encountered and described domestic slavery and hence compared two different types of slave labor, says Lewis.[14]


Additionally, there is a flipside to the fact that most slaves in the Islamic world were used for domestic work: the nature of domestic labor pertains to the reality that most Islamic slaves were women and children, and often eunuchs. Apart from their work as menials, Lewis continues, women were also used as concubines. Muslim owners were entitled by law to the sexual enjoyment of their slave women.[15]


Lastly, defenders of true Islamic slavery may be asked why Sharia has always prescribed that only non-Muslims may be taken as slaves, if the calling of a slave in the Islamic world was such a pleasant one.


The Numbers


Murray Gordon, in his book on Arab slavery, states that an estimated 11 million Africans were exported on behalf of the Islamic trade between the seventh and nineteenth century, exclusive of the number of deaths.[16] Historian Ralph Austen places the number at more than 7 million, up to the year 1600 alone, without taking some of the worst centuries into account. Paul Lovejoy, an expert in African history, calls this number a rough approximation and says that somewhere between 3.5 and 10 million would be accurate.[17]


As with any slave trade, the total amount of deaths during the Islamic trade is likely to have been much higher than the actual number of exported slaves. Crossing the Sahara, for instance, was brutal. In addition, many young male slaves were castrated because of the large demand for these costly eunuchs in the Muslim world. The number of deaths due to these “operations” – which were usually outsourced to merchants from Christian lands and elsewhere, because Islam forbids the practice – were high.[18]


According to historians the total number of African slaves is harder to determine for the Middle East trade than for the Trans-Atlantic export, which Philip Curtin also estimated at around 11 million slaves (between 9.5 and 12 million).[19] The people behind project Voyages see the western number around 12.5 million.[20]


Thoughts on proportions


Despite the similar numbers for both trades, it should be understood that the Western tragedy unfolded in a much shorter time than the Islamic, which is testimony to its grotesque yearly size. On the other hand, one could argue that since populations were much smaller in pre-colonial times, this changes the proportions and therefore the impact on societies, says Harvard scholar Steven Pinker, who studied the number of deaths during each of the largest human atrocities. According to his, sometimes disputed, methodology the “Middle Eastern slave trade” from the seventh to the nineteenth century jumps to number three on the all-time list.[21]


On a side note, the comparison between both systems is not meant to suggest one was worse than the other. The differences in publicity, remorse and the admission of guilt have formed the motivation for illuminating the Islamic trade, as it seems long overdue.


The numbers mentioned above only concern the African continent. Islamic slavery as a whole was, again similar to European slavery, much larger if we look beyond Africa and take into account the Ottoman and Barbary slavery on European and West-Asian territory, or the Islamic states that conquered large parts of India and practiced slavery there for centuries. Many Christians, for instance, have been enslaved by different Islamic states. Historian Robert C. Davis estimates this number at a minimum of 1 million slaves between 1530 and 1780 alone, during the Barbary slave trade.[22]


Abolition


The first Islamic countries began to move towards abolition around 1850. For some Arab countries this process didn’t finish until the second half of the twentieth century, ironically around the time of Muhammad Ali’s conversion. Abolition was mainly prompted by pressure from a number of West-European countries which, not too long before, had begun to abolish slavery on their own accord.[23] Unfortunately, an Islamic variant of the Christian abolition movement was virtually non-existent.[24] This is why, according to many scholars, diplomatic pressure from Europe was crucial.[25]


Bernard Lewis shared this opinion. In his influential work, he wrote that abolition was not likely to have come from the Muslim world because slavery is so embedded in Islam’s social system.[26] Historian William Clarence-Smith in his work, Islam and the abolition of slavery, mentions a long list of orientalists and other scholars who seem to agree with Lewis. But then, with a fair amount of stretching and pulling, he counters this by providing a second list, almost equal in size, of colleagues who supposedly disagree. See the following footnote for a brief analysis of what the author calls ‘orientalist contradictions’.[27] It seems evident that no historian would suggest that there wasn’t a single Islamic voice against slavery. Rather, most conclude that abolition primarily had to come from the West with its fast-growing and goal-oriented abolition movements and their ability to reach beyond the borders of their own empires.


Christian theory and practice


Despite the Christian roots of the abolition movements in the West, it is regularly asserted that the New Testament nowhere calls for the abolition of slavery. Though this claim on itself can be debated,[28] there may be a quick way to drag the contrast between the two religions into the light of pragmatism: Even if we accept, uncritically, what many Muslims and Christians claim, namely that their respective scriptures were at the very least meant to steer followers towards a gradual abolition of slavery, it remains undeniable that, historically, the Christians are the ones to eventually fulfill that promise on their own accord, basing it on their scriptures.[29]


It is of course true that Christians with commercial interests were responsible for one of the worst slave trades known to man. But at the same time other Christians, with a clear religious interest, were responsible for its widespread abolition, at home and abroad.


Temporary revival of slavery


It is no surprise then that it was again Islam that tempted the minds of nineteenth century Africa to commence with a revival of slavery. This was due to the establishment of several new Jihad states. There was the Sokoto caliphate in 1804, the caliphate of Hamdullahi (Masina) in the twenties, Segu Tukulor under al-Hajj ‘Umar in the forties through the sixties, the Samorian state in the seventies and eighties, the Mahdi’s state in the eighties and Rabeh’s state in the nineties.


This string of jihads lashed out from east to west around the Central Sudan.[30] In some towns this led to estimated slave populations of 53 percent, as seems to have been the case in the Segu district around 1894.[31] Around 1820 Egypt was still busy conquering many slaves, now under the guidance of a man ironically named Muhammad Ali. His message to an army unit, as it was about to raid the Nilotic Sudanese people, suggests that there was at times a racial element to the Arab slave trade: “You are aware that the end of all our effort and this expense is to procure negroes. Please show zeal in carrying out our wishes in this capital matter.”[32]


When Egypt began to distance itself from slavery due to British pressure, this led to the aforementioned Mahdi state. Its dynamic leader Muhammad Ahmad, who crowned himself as the Islamic redeemer, resisted Egypt and established a slave trading nation which would dominate the Nilotic Sudan until 1896.[33]


The last slavery states


Slavery remained present in a number of Arab countries until far into the twentieth century. Saudi Arabia and Yemen came to their official abolition in 1962, Oman in 1970. Mauritania followed in 1980 but didn’t criminalize slavery until 2007, resulting in the presence of old fashioned slavery of sub-Saharan black people to this day.[34]

With these facts we come to the second main leg of irony concerning Muhammad Ali’s choices in those years. When the young boxer took an Islamic name, while criticizing America’s slave trading history of 100 years prior, slaves were sold not far from the holy places of Islam in Saudi Arabia.[35]


Malcolm X


This irony may have been even greater for Malcolm X who had already converted to Sunnism. He actually visited Mecca in 1964. One can only speculate on how Malcolm X harmonized the fact that the Saudis had only begun to release African slaves two years prior to his meeting with their king, and his continuous reference to American slavery.


And this slavery did not stand on its own in Saudi history. The practice can be traced back some thirteen centuries, through an uninterrupted line, to the life of Muhammad in the very same areas. These facts did not stop Malcolm X from writing his famous lines in which he praises the Islamic equality he found there. He describes how the Arabs met him with a warm welcome, something he wasn’t accustomed to in America. That this difference between both countries made Malcolm X feel good is no surprise. But was this because of a tolerance towards his particular skin color or his religion? After all he was now a Muslim in an Islamic country. But not everyone was welcomed by the country in this manner. Slavery here had not been based on racism but on religious intolerance. It seems that Malcolm X either could not see this nuance or did not care.


Continued risk


Recent events show that a new revival of slavery is always around the bend. It is no modern phenomenon that the establishment of a caliphate, anywhere in the world, will have disastrous consequences for the fight against slavery. And the fight isn’t over. To this day African slaves can be found in Muslim countries like Mauritania[36], Sudan[37] and Yemen.[38] These modern crimes are echoes of past Islamic states in these regions. In Libya slavery is back after a short period of absence, which seems to be the result of the recent deposition of Khadaffi and the failed attempts to safely rebuild and control the country as well as the subsequent presence of ISIS and other jihadist groups.[39]


Modern condemnation behind smokescreens


Though stories of Islamic scholars who condemn slavery are popular, they always seem at odds with Islam’s history and sometimes even with previous statements by the same source. With some regularity one stumbles upon general condemnations of ISIS by Al-Azhar, while the true position of this leading Egyptian University is often not what people would expect. As recently as 2014 Suad Saleh, professor at Al-Azhar condoned the enslavement of women under Islamic rules.[40] Perhaps a parallel can be drawn between claims of Islamic innocence in our time and the observation made by senior diplomat Sir Arthur Hardinge, way back in 1928, that liberal “Europeanized” Muslims are sometimes inclined to pretending that slavery is not a foundational principle of Islam in order to obtain European favor.[41]


Academic silence


Academically it has been far too quiet with regards to the Arabic slave trade. This goes for the West, which has mostly been preoccupied with its own problematic history, but is also true for the Arabic world, which is disappointing to say the least. The theme of the Arab or Islamic slave trade was and is hardly mentioned, says Murray Gordon. Also, the Western level of shame attached to the practice is still absent in Arab thought. Gordon clarifies that speaking shame of slavery would mean doing so of Islam, which is still unthinkable in most Muslim countries.[42]


Bernard Lewis was another scholar who addressed this academic problem. He observed that the number of studies on the Trans-Atlantic, Roman and Greek slaveries run in the thousands, while a list of works on slavery in the Islamic areas would fit on a single page. Despite this academic silence, the subject is important for virtually every area and time in the central Islamic areas. According to him, there are plenty of sources to work with, but the sensitivity surrounding the matter may be too much for Islamic scholars to see past.[43]


Muhammad Ali’s Islamic ancestors?


As mentioned, it is unlikely for the original ancestors of Muhammad Ali to have been Muslims. However, there is a small chance that this was true for his more recent ancestors from Africa. The portion of Muslims in the slave population on the American continent is estimated to have been no larger than 30 percent, with the understanding that the majority of them were taken to South America.[44] For North America the percentage is sometimes estimated to have been around 10 percent.[45]


What should not be forgotten is the fact that Muslim slaves could have been slave masters themselves, before they were kidnapped and transported to the Americas. After all, there was a widespread presence of slaves in common Muslim households and, as we’ve seen from Bernard Lewis, plantations were not as uncommon as was once believed.[46] For a historical example, one could refer to the life of Muhammad Kaba Saghanughu. A black Muslim who was kidnapped out of Africa and brought to North America as a slave. It is known that his father had an African plantation with about 140 slaves.[47]


Regardless of whether Ali’s more recent ancestors were Muslims, the origins of his people are equally unrelated to Arab and European culture. Additionally, they did not have Arabic but African names. This adds more to the irony of Muhammad Ali’s name change. He took a name which not only bears all connection to his original ancestors but ironically points towards a religious community that has submerged a large portion of their continent in over a millennium of slavery.


II
Muhammad & Ali: Slave Owners

 

The next leg of irony in the story of Muhammad’s name change may have entered the reader’s mind by now, as we continue to examine whether this choice makes sense for someone who is so specifically anti-slavery and wishes to get rid of his slave name.


Muhammad refers to the founder and prophet of Islam and Ali was the name of his nephew and fourth successor. Both men were factually slave owners according to the most trusted theological sources of Sunni Islam. Not only did they buy and sell slaves, they also took them as spoils of war after the submission of non-Islamic people. Ibn Al-Qayyim, in his famous work Zaad al Ma’aad, mentions 9 female and 28 male slaves owned by Muhammad, one of them being a eunuch.[48] Daniel Pipes estimates the total number of slaves owned by Muhammad as high as seventy.[49]


Muhammad’s African slaves


Some of Muhammad’s slaves were “black”, as the sources call them. One of them is mentioned in a narration by Umar, Muhammad’s second successor.[50] At one point the prophet of Islam bought a slave by trading him for two black slaves.[51] He also owned a black slave called Anjasha, who rode the camels.[52] The Islamic sources speak of another black slave who was shot dead by an enemy’s arrow.[53] A different narration, which does not mention race, tells the story of Muhammad selling a slave in order to help the Muslim master who was in need of money.[54]


Female Slaves


Muhammad also had female slaves, some of which he used for sexual intercourse. This becomes clear from narrations such as one in which Muhammad was able to appease his jealous wives, after they learned of his sexual relations with a slave girl. He did so by promptly receiving a new verse of the Quran from Allah. In the verse, Allah urges him to continue to enjoy that which has been made permissible for him.[55]


Sexual conduct concerning female slaves


Both the Quran and the Hadith literature have always been interpreted to condone unlimited sexual relations with one’s personal collection of female slaves even if they were just captured. This is shown in several narrations which describe scenes after military conquests by Muhammad and his companions.[56] Also, an existing marriage bond between a newly obtained slave and her pagan husband brought no limitations to the rights of Muslims. Such a marriage was simply not acknowledged. Because even when Muhammad’s followers became reluctant to have intercourse with such women, because their imprisoned spouses were nearby, Muhammad had another immediate revelation from Allah, saying it is allowed to have intercourse with wedded slave women.[57]


Muhammad’s nephew Ali had a lot of slave dealings himself. According to one narration he was sent by his uncle and prophet to beat a slave woman who was accused of adultery. He changed his mind when he saw that she was still bleeding from giving birth. However, the narration proves that in general he was not against the idea of owning female slaves.[58] In another narration, in which Muhammad gave him two slaves, Ali did what slave traders do: he sold one of them.[59] And finally there is a narration describing how Ali had intercourse with a slave girl, with the outright permission of Muhammad.[60]


Manumitting slaves


Muhammad also released slaves, sometimes by buying them. This was seen as a pious act in the centuries after. This is regularly mentioned as proof for Islam’s supposed anti-slavery position. However, in practice, those slaves who were eligible for being manumitted were often converts to Islam.[61] Most importantly, the tradition of manumitting slaves was never understood to mean that (even gradual) abolition should be its result. New slaves could always be acquired under the existing Islamic rules. The command in the Quran to free slaves if you see good in them (Surah An-Nur, verse 33) clearly did not compel Muhammad to free his slaves, since he kept many. Additionally, according to a wide group of scholars, the context of this verse alludes to the rule that a slave may buy his freedom, if he has the funds and if the owner considers the slave fit for freedom and in no way harmful to Muslims or Islam.[62]


Bilal ibn Rabbah


Another example of problematic references to Islamic history is the story of Bilal ibn Rabbah, one of the first black slaves to have been freed by a companion of Muhammad. In reality, there is a crucial nuance Muslims should uncover before sharing these events with potential converts. According to the oldest surviving biography on the life of Muhammad, Bilal was traded for another black slave. After all, he had become Muslim during his stay with a pagan master who beat him because of it. Abu Bakr, one of Muhammad’s most trusted companions, saw this and decided to give the slave master a pagan black slave in return for Bilal. This, again, shows that full abolishment of all slavery was never the intention of the founding generation of Muslims.[63] Though Muslim writers do quote this source, they tend to simply leave out the part where the trade is made, perhaps to sustain the common myth that he was bought free because Islam came to abolish slavery.[64]


After Muhammad’s death his companions continued to practice slavery. This is evidenced by the Islamic sources, which mention the buying[65] and selling[66] of slaves as a reoccurring side issue in various narrations. The famous hadith collection Malik’s Muwatta holds a number of narrations which discuss the details of the sale and return of slaves to a great extent. These narrations explain things like what to do when a “defect” is found by the buyer. They even discuss who is responsible if the buyer has “already had intercourse” with a female slave.[67]


It can be no surprise that Islamic states and slavery almost always go hand in hand, even in modern times. The choice of human rights activist Muhammad Ali, to take these two names, is as tragic as it is ironic. Especially since one of the names belonged to the founder of his chosen religion. The general public’s ignorance with regard to these topics is great, which is unfortunate enough, knowing that this has not hindered the spread of misinformation. But the efforts of certain spokespeople to willingly present potential converts with a picture standing so opposite to reality, is more than disappointing.


III
Cassius Marcellus Clay: a white abolitionist


 

The full name that Muhammad Ali renounced happened to belong to a special Kentuckian. During an interview early in his boxing career Clay explained how he had been named after a local hero, but that he didn’t know what made him so famous.[68]


This brings the tragic irony of Ali’s name change to its fulfilling third leg. For it was this name that belonged to one of the fiercest abolitionists in the history of the United States. A man of stark contrast to the founding fathers of Islam. Cassius Marcellus Clay inherited a plantation from his father. He released its slaves and offered them a payed job. He was a rare pioneer in the Confederate states, having created its only anti-slavery newspaper called The True American.


During his political career Clay survived several attacks on his life by proponents of slavery. Despite this, he never backed away from his stance on the matter. In fact, he began to work for Abraham Lincoln and was one of his advisors for the text of the Emancipation Proclamation in 1863, written one hundred years prior to the abolition of slavery in Saudi Arabia.[69]


At this point the reader will perhaps understand why the word irony was used so systematically in this article. It is no laughable irony which is described here, but a sad one. Muhammad Ali not only took the name of two medieval slave traders, after converting to the religion responsible for millions of African slaves, but also renounced the name his parents gave him to remember a man who was prepared to die for the freedom of their people.


Islamic “evangelization” is often custom made


Despite these facts of history many people still convert to Islam specifically because of an alleged anti-slavery status. This is probably a result of the academic silence surrounding the Arab/Islamic slave trade and a lack of interest in media, documentary- and moviemakers. Another factor is undoubtedly found in the many attempts by Muslim leaders to increase the popularity of Islam by using fantastical stories like the one about Bilal ibn Rabbah. This form of deception is often applied to people with African roots as well as other groups.


To some it is known that Islamic dawah is often customized: the feminist is told that Muhammad was a champion of women’s rights; those with an affinity for science will hear that the Quran holds numerous scientific facts which were not known to mankind until many years after Islam’s inception; and the searching soul with an African heritage is given half-truths and plain lies, either without conscience or without knowledge, about how Islam abolished slavery. In the latter case, both history and the continued descriptions of Sharia are ignored. When people are not only looking for religious truth but also for their cultural roots, as seemed to be true for Muhammad Ali, their heart’s desires are in danger of being used by Islam activists, only to point them in the wrong direction all over again.

The tragedy behind Ali’s choice is great and it is to be hoped that those who have the opportunity to change their minds will have attention for the stated facts. But above all stands the necessity for Christians to take away people’s reasons for doubting the good truth of the Christian message and looking elsewhere, lest the beautiful lie retain its attraction.


It seems only appropriate to close with some words by William Wilberforce, a pioneer of the British abolition movement:

If to be feelingly alive to the sufferings of my fellow-creatures
and to be warmed with the desire of relieving their distresses, is to be a fanatic,
I am one of the most incurable fanatics ever permitted to be at large.
” [70]

 

Footnotes


 [1]    Mahdi refers to the Islamic “redeemer” whose arrival is said to precede the end of times. Wallace Fard Muhammad is still identified as this Mahdi today on the official website of The Nation of Islam: https://www.noi.org/noi-history/
[2]  YouTube; March 6, 1964: Cassius Clay becomes Muhammad Ali. URL: https://www.youtube.com/watch?v=tsL4r_yhMLM
[3]  Lovejoy, Paul, E.; ‘Transformations in Slavery, a History of Slavery in Africa’, third edition (2012), Cambridge University Press, p. 15; see also: Brunschvig, R.; ‘Encyclopaedia of Islam’; E.J. Brill (1986); Second Edition, Volume I, p. 31
[4]  Lovejoy, p. 15
[5] Ibid., p. 24
[6]  Gordon, Murray; ‘Slavery in the Arab World’; New Amsterdam Books (1989), p. 19
[7] The most involuntary form of slavery, whereby one is kidnapped and then forced into servitude, is unequivocally condemned in 1 Timothy 1:10. Then, 1 Corinthians 7:21-24 says that bondservants should obtain their freedom if they can, which demonstrates a clear preference. Though Paul speaks to Christian bondservants here, there is nothing to suggest that this shouldn’t refer to people of other faiths. The Greek word here is δοῦλος (translit.: doulos), which can refer to slaves and voluntary bondservants. Also, Ephesians 6:9 is a clear testimony to the thought that slave and master are both equal before God, or as the original text says: “God is not partial”. Paul then urges, again to both slave and master, to “do good” to each other regardless of their respective roles. This shows that the first Christians attempted to change hearts and minds everywhere, rather than try and change the man-made laws of the Roman Empire. Numerous other texts instruct Christians to give to orphans, widows and the poor, which may have resulted in a reduced number of people having to lower themselves to the status of a bondservant. See: Matthew 6:2-3; 19:21; 26:11; Luke 14:13; Romans 15:26; Galatians 2:10.
[8] Gordon, p. 44
[9] Clarence-Smith, W.G.; ‘Islam and the Abolition of Slavery’; Hurst & Co. (2006), p. 16-17
[10] Lovejoy; p. 3, 16, 30; see also: Lewis, Bernard; ‘Race and Slavery in the Middle East’, Oxford University Press (1990), p. 53
[11] Lovejoy, p. 31; Willis, John Ralph: ’Slaves and Slavery in Muslim Africa (vol. II): The servile estate’; Frank Cass & Co. (1985), p. 21
[12] Lovejoy, p. 63
[13] Ibid., p. 30
[14] Lewis, p. 100-102, 14
[15] Ibid., p. 14
[16] Gordon, p. ix
[17] Lovejoy, p. 25 & 27
[18] Ibid., p. 35
[19] Curtin, Philip, D.; ‘The Atlantic Slave Trade: A Census’; The University of Wisconsin Press (1969), p. 87
[20] Voyages: The Trans-Atlantic Slave Trade Database. URL: http://www.slavevoyages.org/assessment/estimates
[21] Pinker, Steven; ‘The Better Angels of Our Nature: Why Violence has Declined’, (Viking, 2011), p. 195 (see p. 193-194 for his methodology).
[22] Davis, Robert C.; ‘Christian Slaves, Muslim Masters: white slavery in the Mediterranean, the Barbary Coast and Italy, 1500-1800’; Palgrave Macmillan (2003), p. 23
[23] Lovejoy; p. 136, 148, 150; also see: Gordon, p. 161
[24] Gordon, p. 21, 44
[25] Gordon, p. 152-153; Brunschvig, p. 36; see also: Lovejoy, p. 216
[26] Lewis, p. 78-79
[27] On p. 16-19 of his book Clarence-Smith first refers to 16 orientalists who quite straightforwardly conclude that slavery had always been an integrated part of Islam, making abolition a tough sell in Islamic lands. Counter to that the author refers to 12 orientalists who supposedly have challenged these assumptions. His personal preference evidently goes to the latter group. Perhaps this is the reason for the sometimes far sought nature of his examples. For instance, he mainly mentions the opinion of the scholars concerning the Islamic scriptures with only a few mentions of minority voices who began to speak out against slavery (mainly at the beginning of the nineteenth century). One scholar, Murray Gordon, whose work is referenced in this article, nowhere says what Clarence-Smith indirectly makes him say on page 19, placing him in the second list. Even on pages mentioned by Clarence-Smith for this purpose, Gordon in reality says that the main motivation for Islamic abolition was European pressure, perhaps combined with expected economic and political benefits foreseen in the international future if abolition was pursued. On page x of his mentioned work, Gordon straightforwardly says that abolition by Islamic states was not a moral choice since slavery is sanctioned by the Quran. Surely a statement so similar to those of Bernard Lewis and others should have secured his place in the first list, but for some reason he ended up in the second. On page 209, also mentioned by Clarence-Smith, Gordon says that most Islamic leaders lacked the will to agree to abolition and, on page 208, that the European colonization of Africa vastly accelerated the process of abolition. On page 21 and 44 Gordon says that the well-known anti-slavery movements of the West were virtually non-existent in the Islamic world. On page 19 he states “…there is nothing in the Prophet’s prescription regarding slavery that would have us conclude that he even as much favored a gradual abolition of slavery.” And finally, Bernard Lewis, who Clarence-Smith accuses of “sweeping generalizations” in his description of the Islamic stance, in reality does leave room for initiatives by Muslim leaders. This is shown by his statement that “…for some time progress in this matter was due almost entirely to European urging and action…”, (Lewis, p. 79).
[28] See endnote 7
[29] See for instance the book Real Christanity by William Wilberforce, the great evangelical pioneer of the British abolition movement
[30] Lovejoy; p. 155
[31] Ibid., p. 191
[32] Ibid., p. 148
[33] Ibid., p. 149
[34] Klein, Martin A.; ‘Historical Dictionary of Slavery and Abolition’; Second Edition (2014), p. xxiv-xxv
[35] Gordon, p. 233-234; Chande, Abdin; ‘Encyclopedia of anti-slavery and abolition’, Volume 2 J-Z; Greenwood Press (2007), p. 599
[36] The Guardian, ‘The Unspeakable Truth about slavery in Mauritania’. URL: https://www.theguardian.com/global-development/2018/jun/08/the-unspeakable-truth-about-slavery-in-mauritania
[37] University of Central Florida; ‘A Modern Slave’s Story: Francis Bok; URL: https://www.youtube.com/watch?v=T_KZyjUVkMc
[38] Al-Jazeera; ‘The Ongoing Fight To Free Thousands Of African Slaves In Yemen’; URL: https://www.youtube.com/watch?v=KVuQTiQNJOE
[39] CNN; ‘People for sale, Where lives are auctioned for $400’; URL: https://edition.cnn.com/2017/11/14/africa/libya-migrant-auctions/index.html
[40] Memri TV, Al-Azhar professor Suad Saleh: In a legitimate war, Muslims can capture slavegirls and have sex with them. URL: https://www.memri.org/tv/al-azhar-professor-suad-saleh-legitimate-war-muslims-can-capture-slavegirls-and-have-sex-them
[41] Clarence-Smith, W.G.; ‘Islam and the Abolition of Slavery’; Hurst & Co. (2006), p. 128
[42] Gordon, p. x
[43] Lewis, preface
[44] Jaques, R. Kevin, Meigs-Jaques, Donna L. in: ‘Encyclopedia of Religion in the South’; Mercer University Press, Second edition, p. 394
[45] Tweed, Thomas, A.; ‘Islam in America: From African Slaves to Malcolm X’, University of North Carolina. URL: http://nationalhumanitiescenter.org/tserve/twenty/tkeyinfo/islam.htm
[46] Lovejoy, p. 216
[47] Madden, R.R.; ‘Twelve years in the West Indies’ II, p. 35; in: Addoun, Yacine Daddi and Lovejoy, Paul; ‘The Arabic Manuscript of Muhammad Kaba Saghanughu of Jamaica, c. 1820’, p. 11; see also: Lovejoy, Paul; ‘Transformations in Slavery’, p. 114
[48] Islamqa.com; Fatwa 26067. URL: https://islamqa.info/en/26067
[49] Pipes, Daniel; ‘Slave Soldiers and Islam; the Genesis of a Military System’; Yale University Press (1981), p. 140
[50] Sahih Bukhari, book 91, hadith 368. URL: https://muflihun.com/bukhari/91/368
[51] Sahih Muslim, book 10, hadith 3901. URL: https://muflihun.com/muslim/10/3901
[52] Sahih Bukhari, book 73, hadith 182. URL: https://muflihun.com/bukhari/73/182
[53] Sunan an-Nasa’i, book 35, hadith 3858. URL: https://muflihun.com/nasai/35/3858
[54] Sahih Bukhari, book 34, hadith 351. URL: https://muflihun.com/bukhari/34/351 ; see also: Sahih Bukhari, book 79, hadith 707. URL: https://muflihun.com/bukhari/79/707
[55] The Koran, chapter At-Tahriem (66), verse 1; Sunan an-Nasa’I, book 36, hadith 3411: URL: https://muflihun.com/nasai/36/3411
[56] Sahih al-Bukhari book 8, hadith 367. URL: https://muflihun.com/bukhari/8/367; Sahih Bukhari, book 62, hadith 137. URL: https://muflihun.com/bukhari/62/137; Sunan Abu Dawud, book 12, hadith 2167. URL: https://muflihun.com/abudawood/12/2167; Sahih Muslim, book 8, hadith 3373. URL: https://muflihun.com/muslim/8/3373; Sahih Muslim, book 8, hadith 3371. URL: https://muflihun.com/muslim/8/3371
[57] The Koran, chapter An-Nisa (4), verse 24; Sahih Muslim, book 8, hadith 3432. URL: https://muflihun.com/muslim/8/3432; Sunan Abu Dawud, book 12, hadith 2150. URL: https://muflihun.com/abudawood/12/2150
[58] Sahih Muslim, book 17, hadith 4224. URL: https://muflihun.com/muslim/17/4224; Jami’ at-Tirmidhi, book 15, hadith 1441. URL: https://muflihun.com/tirmidhi/15/1441
[59] Sunan Ibn Majah, book 12, hadith 2249. URL: https://muflihun.com/ibnmajah/12/2249; This hadith is deemed Daif, which means weak. However this does not imply that the events described did not happen, as some may incorrectly assert. The probability is still substantially high, only less than narrations in the authentic (Sahih) category. For an Islamic scholar’s explanation see Youtube: ‘The hadith is weak (daief) brother! Sheikh Hamza Yusuf’; URL: https://www.youtube.com/watch?v=COrxzfd5d2k; The reason why Muhammad seemed to frown upon Ali selling one of the slaves must be viewed in light of Islam’s restriction on splitting up related slaves.
[60] Sahih Bukhari, book 59, hadith 637. URL: https://muflihun.com/bukhari/59/637
[61] Clarence-Smith, p. 22
[62] See the tafsir (exegeses) of Ibn Kathir, the two Jalalayn’s and in Tanwîr al-Miqbâs min Tafsîr Ibn ‘Abbâs as well as in Tafhim al-Qur’an by Maududi.
[63] Guillaume, A; The Life of Muhammad, a Translation of Ishaq’s ‘Sirat Rasol Allah’, Oxford University Press (1998), p. 143-144
[64] https://discover-the-truth.com/2018/03/26/bilal-ibn-rabah-tortured-by-the-polytheists-of-quraysh/
[65] Sunan Abu Dawud, book 12, hadith 2155. URL: https://muflihun.com/abudawood/12/2155; Sunan Abu Dawud, book 24, hadith 3426. URL: https://muflihun.com/abudawood/24/3426 ; Sahih Bukhari, book 34, hadith 440. URL: https://muflihun.com/bukhari/34/440 ; Malik’s Muwatta, book 17, hadith 20. URL: https://muflihun.com/malik/17/20
[66] Sahih Bukhari, book 34, hadith 362. URL: https://muflihun.com/bukhari/34/362
[67] Malik’s Muwatta, book 31, hadith 4. URL: https://muflihun.com/malik/31/4
[68] Youtube: ‘Muhammad Ali interview on his name’; URL: https://www.youtube.com/watch?v=HxFHQd-rj0A
[69] Klein, p. 116
[70] Wilberforce, Robert Isaac and Samuel; The Life of William Wilberforce (1938), p. 290

door Chris Develing 6 december 2024
We leven in een spannende tijd als het gaat om kunstmatige intelligentie (AI). Sinds de komst van ChatGPT kan iedereen met een internetverbinding zelf chatten met een relatief geavanceerde vorm van AI. Op Amazon worden zelfs al boeken verkocht die geheel zijn gemaakt met ChatGPT of andere AI-software. Ook maken veel studenten er gebruik van, bijvoorbeeld om een werkstuk te maken. Ik besloot de kennis van ChatGPT eens op de proef te stellen als het gaat om de islam. Heeft het systeem een bias? Ik stelde ChatGPT drie hoofdvragen, waarvan de tweede in dit artikel wordt behandeld. Deel 2: Slavernij Slavernij is het volgende onderwerp dat ik met ChatGPT besprak. Ik begon dit keer rustig aan: ‘Is slavernij verboden volgens de soenitische islam?’ Het zou niet verrassend moeten zijn dat ChatGPT direct toegaf dat de islam als religie geen specifieke bepalingen kent die slavernij uitdrukkelijk verbieden, maar toch waren we enigszins verbaasd. De smoes die de AI erbij geeft is namelijk dat slavernij in verschillende culturen werd beoefend en, uiteraard, dat de interpretatie van islamitische leerstellingen kan variëren. Ook stelt ChatGPT dat er hedendaagse geleerden zijn die slavernij beschouwen als iets dat in strijd is met de islamitische principes van gelijkheid en rechtvaardigheid. We vragen door: ‘Kun je me vijf namen geven van hedendaagse islamitische geleerden die slavernij als in strijd met de principes van gelijkheid en rechtvaardigheid beschouwen?’ Dit keer komt hij wel met een lijst namen, maar wat voor één? ChatGPT noemt ‘ Shaykh Hamza Yusuf, Shaykh Abdullah bin Bayyah, Dr. Tariq Ramadan, Shaykh Abdal Hakim Murd (Tim Winter), Dr. Ingrid Mattson . We vragen door: ‘Deze geleerden komen allemaal uit het Westen. Ook zijn ze allemaal hedendaags. Als je zegt dat de geleerden van vroeger goedkeurend waren over slavernij, omdat ze in een tijd leefden waarin slavernij breed gedragen was, dan geldt dat nu toch ook vice versa voor de hedendaagse geleerden?’ ChatGPT geeft onmiddellijk toe: ‘ Je hebt een belangrijk punt opgemerkt, en ik waardeer de verduidelijking. Het is inderdaad waar dat de genoemde hedendaagse geleerden voornamelijk actief zijn in westerse contexten en hun opvattingen mogelijk beïnvloed worden door moderne normen van mensenrechten en ethiek .’ We vragen weer door: ‘ Als we een tijdsperiode zouden moeten kiezen waarin de interpretatie van de islam het dichtstbij de ware bedoelingen van Muhammad staan, welke tijd zou dat dan zijn?’ ChatGPT geeft eerst aan dat dit een onderwerp van debat is binnen de islam. Vervolgens geeft hij toe dat ‘ de “rechtsgeleide kaliefen” (al-Khulafa’ al-Rashidun) vaak worden gezien als een periode van zuiverheid en nauwe naleving van de islamtisiche leer ’. En: ‘ deze periode omvat de heerschappij van Abu Bakr, Umar ibn al-Khattab, Uthman ibn Affan en Ali ibn Abi Talib (moge Allah tevreden met hen zijn). Veel moslims beschouwen deze periode als exemplarisch in termen van het begrijpen en praktiseren van de islam. ’ We gaan verder: ‘Kun je me vijf namen geven uit de tijd van de eerste generaties na profeet Mohammed (de al-Khulafa’ al-Rashidun periode) die slaven hadden?’ ChatGPT: ‘ Het is bekend dat sommige metgezellen van de profeet Mohammed (vrede zij met hem) slaven hadden, zoals het destijds gebruikelijk was in de Arabische samenleving. Hier zijn vijf metgezellen uit de tijd van de eerste generaties na de profeet die bekend waren om slaven te bezitten: Abu Bakr al-Siddiq (moge Allah tevreden met hem): Abu Bakr, de eerste kalief en een nauwe metgezel van de profeet, bezat slaven, waaronder Bilal ibn Rabah, een Ethiopische metgezel die later een belangrijke figuur werd in de islamitische geschiedenis. Umar ibn al-Khattab (moge Allah tevreden met hem): Umar, de tweede kalief, had ook slaven. Hij staat bekend om zijn rechtvaardige leiderschap en de implementatie van verschillende sociaalrechtelijke hervormingen. Uthman ibn Affan (moge Allah tevreden met hem): Uthman, de derde kalief, bezat ook slaven. Hij staat bekend om zijn vrijgevigheid en bijdragen aan de islamitische gemeenschap. Ali ibn Abi Talib (moge Allah tevreden met hem): Ali, de vierde kalief en schoonzoon van de profeet, bezat ook slaven. Hij is een belangrijke figuur in de islamitische geschiedenis en wordt beschouwd als een spirituele leider. Aisha bint Abu Bakr (moge Allah tevreden met haar): Aisha, de echtgenote van de profeet, had ook slaven. Ze is bekend vanwege haar kennis van de islam en haar bijdragen aan de overleveringen van de profeet. Het is belangrijk om te benadrukken dat het bezitten van slaven destijds een wijdverbreide praktijk was in de Arabische samenleving en in andere delen van de wereld. Hedendaagse ethische normen en waarden worden niet altijd op dezelfde manier toegepast op historische figuren en gebeurtenissen, omdat de context aanzienlijk verschilt .’ Valt het u ook op dat alle vier de eerder gegeven namen van de “rechtsgeleide kaliefen” ook voorkomen in de lijst met slavenbezitters? Dat zijn de mensen waarvan ChatGPT zelf toegaf dat de periode van deze generatie vaak wordt aangemerkt als ‘een periode van zuiverheid en nauwe naleving van de islamitische leer’. Wat betekent het feit dat deze allemaal slaven hadden dan voor de zuiverheid van het idee dat slavernij bij de islam hoort? Hoewel dit voldoende informatie is, besluiten we uit nieuwsgierigheid nog iets na te vragen: ‘Het valt me op dat je achter de laatste 5 namen de term “moge Allah tevreden met hem” zet. Waarom doe je dat?’ ChatGPT legt hierover uit dat dit een gebruikelijke islamitische zegen en uitdrukking van respect is, wanneer men praat over metgezellen van Muhammad of andere belangrijke historische figuren in de islamitische geschiedenis. Dus: ‘ wanneer ik namen noemde van metgezellen en belangrijke figuren uit de vroege islamitische geschiedenis, voegde ik die uitdrukking toe als een teken van respect en om de goede daden en het belang van die personen te benadrukken .’ Laatste vraag: ‘Dus jij bent een moslim, aangezien je deze zegeningen zelf ook gebruikt?’ ChatGPT: ‘ Nee, ik ben geen moslim. Mijn antwoorden zijn gebaseerd op informatie uit verschillende bronnen, maar mijn doel is om neutraal en informatief te zijn. ’ Het lijkt erop dat de bronnen van ChatGPT niet zo heel neutraal zijn. Dit artikel betreft deel 2 in de serie '3 Vragen aan ChatGPT over de Islam'. In het volgende deel stel ik ChatGPT de vraag Zakat-inkomsten mogen worden uitgegeven aan niet-moslims. Voor deel 1 van deze serie, klik hier .
door Chris Develing 30 november 2024
We leven in een spannende tijd als het gaat om kunstmatige intelligentie (AI). Sinds de komst van ChatGPT kan iedereen met een internetverbinding zelf chatten met een relatief geavanceerde vorm van AI. Op Amazon worden zelfs al boeken verkocht die geheel zijn gemaakt met ChatGPT of andere AI-software. Ook maken veel studenten er gebruik van, bijvoorbeeld om een werkstuk te maken. Ik besloot de kennis van ChatGPT eens op de proef te stellen als het gaat om de islam. Heeft het systeem een bias? Ik stelde ChatGPT drie hoofdvragen, waarvan de eerste in dit artikel wordt behandeld. Deel 1: Offensieve jihad Laat ik met mijn eerste vraag maar meteen met de deur in huis vallen: Is er binnen de soenitische islam een theologische basis voor offensieve oorlogsvoering door de islamitische staat?’ Het antwoord was erg algemeen. ChatGPT vertelde eerst dat er diverse theologische interpretaties en standpunten bestaan over deze kwestie, maar dat er ‘enkele’ theologische concepten zijn die sommige groepen binnen de soenitische islam hebben gebruikt om offensieve acties te rechtvaardigen. ChatGPT benadrukte dat ‘jihad’ van alles kan betekenen, van innerlijke spirituele strijd tot een ‘fysieke strijd, inclusief oorlogvoering ter zelfverdediging of ter bescherming van de islamitische gemeenschap.’ Vervolgens zegt ChatGPT dat ‘sommige groeperingen de interpretatie van jihad hebben uitgebreid tot offensieve oorlogvoering om de islam te verspreiden of te verdedigen’. En dat ‘deze interpretaties vaak worden betwist en bekritiseerd door andere moslimgeleerden en gemeenschappen'. Tot slot noemt ChatGPT dat de overgrote meerderheid van de moslims geweld en terrorisme afwijst. Vanaf het begin lijkt er een sterke hang te zijn naar een zo vredig mogelijke interpretatie van de islam. Natuurlijk, er wordt toegegeven dat er groepen zijn die het begrip jihad hebben ‘uitgebreid’, hetgeen zou betekenen dat het een latere innovatie betreft, maar de nadruk legt ChatGPT op een overgrote meerderheid van geleerden die offensieve jihad zou afwijzen. Onthoud deze claim, want ik heb natuurlijk doorgevraagd. Aangezien ChatGPT zelf begon over de verschillende stromingen, besloot ik eens te vragen naar de mainstream denkscholen binnen de soenitische islam, te weten de Hanbali, Shafi'i, Hanafi en Maliki stromingen: 'Over stromingen gesproken, wat leert de Hanbali wetschool (madhab) over offensieve oorlogsvoering?’ ChatGPT moet dan toegeven dat ‘Sommige Hanbali-geleerden hebben betoogd dat offensieve oorlogsvoering kan worden gerechtvaardigd om de boodschap van de islam te verspreiden’. Maar het systeem zegt er snel bij dat ‘deze interpretatie echter controversieel is en door andere geleerden wordt bekritiseerd’. Ook hier eindigt ChatGPT met het benadrukken dat niet alle Hanbali-geleerden hetzelfde standpunt innemen, omdat er verschillen kunnen bestaan tussen interpretaties. Ook kunnen ‘individuele moslims hun eigen persoonlijke overtuigingen hebben die niet noodzakelijk overeenkomen met de officiële leer van een bepaalde wetschool’, aldus ChatGPT. Mijn vervolgvraag: 'Kun je vijf Hanbali juristen (fuqaha) noemen die de verspreiding van de islam een rechtvaardig doel vonden voor offensieve oorlogsvoering?’ Nou, dat kon ChatGPT wel. Maar niet voordat het nogmaals benadrukte dat 'binnen de Hanbali-wetschool en de bredere islamitische jurisprudentie verschillende geleerden verschillende standpunten kunnen innemen over kwesties zoals offensieve oorlogsvoering en de verspreiding van de islam.’ Maar, toch zijn er ‘enkele historische figuren binnen de Hanbali-traditie die een ruimere interpretatie van jihad en offensieve oorlogsvoering hebben ondersteund’. Het valt op dat er hier vooraf wordt gesproken over ‘historische figuren’ en een ‘traditie’, zeker als we vervolgens kijken welke vijf namen ChatGPT uit de hoge hoed tovert: Ibn Taymiyyah, Ibn Qayyim al-Jawziyya, Ibn al-Mubarak, Ibn al-Qayyim al-Jawziyya en Ibn Kathir. Mocht u denken dat ik een foutje maakte: ChatGPT gaf zelf tweemaal dezelfde naam, met dezelfde geboorte- en sterfdatum. Zo intelligent is AI dus ook weer niet, maar het wordt "hem" vergeven. Om er zeker van te zijn dat ik de lijst met vijf namen niet verkeerd zou begrijpen, benadrukt ChatGPT wederom(!) dat het ‘essentieel is om te benadrukken dat de standpunten van deze geleerden niet noodzakelijk de enige opvattingen vertegenwoordigen binnen de Hanbali-madhab’. Het is opmerkelijk hoeveel disclaimers ChatGPT voor en na de feiten denkt te moeten geven. Om het gesprek gezellig te houden, geef ik met mijn volgende vraag wat adempauze aan de AI-software: ‘Dat zijn niet de minste geleerden he? Volgens mij zijn dit gerenommeerde namen binnen de fuqaha, of niet?’ Vol trots lijkt hij te reageren dat dit klopt: ‘Zij hebben belangrijke bijdragen geleverd aan de ontwikkeling van het islamitisch denken en hebben invloed gehad op de interpretatie van de islamitische wet. Het is echter belangrijk op te merken dat hoewel deze geleerden invloedrijk zijn, hun opvattingen niet noodzakelijk de enige vertegenwoordiging zijn van de bredere Hanbali-traditie of de islamitische jurisprudentie als geheel.’ Als we hier stoppen, zou de lezer kunnen denken dat deze vijf geleerden toch wel het extreme randje van de islam vormen. Er wordt immers herhaaldelijk gewezen op het feit dat er veel kritiek zou zijn op hun standpunten en dat er een ‘bredere Hanbali-traditie’ is waarin we dit kennelijk niet zouden aantreffen. Mijn laatste vraag kunt u vast al raden: ‘Kun je me dan vijf Hanbali juristen (fuqaha) geven die niet geloven dat jihad kan duiden op offensieve oorlogsvoering ter verspreiding van de islam?’ Het antwoord op deze concrete vraag zal toch niet moeilijk zijn, gelet op alle disclaimers hierboven? Dat dacht u! Dit is wat ChatGPT zei: ‘Het identificeren van specifieke Hanbali-geleerden die expliciet hebben gesteld dat jihad niet kan worden gebruikt ter verspreiding van de islam, kan uitdagend zijn omdat de interpretaties en opvattingen van individuele geleerden binnen een wetschool soms subtiel en complex zijn. Bovendien kunnen de standpunten van geleerden in de loop van de geschiedenis variëren, en niet alle geleerden hebben misschien uitgebreide geschriften achtergelaten over specifieke onderwerpen. Dat gezegd hebbende, binnen de bredere islamitische traditie, inclusief de Hanbali-madhhab, zijn er geleerden en hedendaagse denkers die een meer vreedzame interpretatie van jihad benadrukken en terughoudendheid tonen met betrekking tot offensieve oorlogsvoering ter verspreiding van de islam. Voor specifieke namen zou het nodig zijn om gedetailleerd onderzoek te doen binnen de werken van individuele geleerden en commentatoren. Als je geïnteresseerd bent in hedendaagse Hanbali-denkers, zou het de moeite waard zijn om te kijken naar de standpunten van geleerden die actief zijn in de moderne tijd en die zich hebben uitgesproken over kwesties van jihad en oorlogsvoering. De diversiteit van opvattingen binnen de Hanbali-traditie benadrukt het belang van context en interpretatie bij het begrijpen van de standpunten van individuele geleerden binnen de islamitische jurisprudentie.’ Het is wonderlijk om te zien dat ChatGPT steeds beweerde dat er een heel scala aan geleerden bestaat dat vreedzaam denkt en offensieve jihad afwijst. Wanneer wij om vijf namen vragen, blijkt het opeens lastig om die te geven, onder andere omdat ‘misschien niet alle geleerden uitgebreide geschriften hebben achtergelaten over specifieke onderwerpen’. Kortom: ChatGPT speculeerde maar wat, toen het sprak over het bestaan van die geleerden, want zij hebben geen geschriften achtergelaten. Alhoewel: de vele misinformatie op het internet, waar ChatGPT uit moet putten, blinken kennelijk uit in soortgelijke ongefundeerde omzwervingen. Het is ook opvallend dat ChatGPT in deze fase van het “gesprek” tóch weer de claim neerlegt dat er binnen de bredere traditie geleerden en denkers zijn die vreedzamere interpretaties hebben. We zullen het er maar op houden dat AI zelf nog niet doorheeft wanneer het in een hoek wordt gezet, hetgeen wellicht hoopvol is voor tegenstanders van AI. Dit artikel betreft deel 1 in de serie '3 Vragen aan ChatGPT over de Islam'. In het volgende deel stel ik ChatGPT de vraag of slavernij verboden is binnen de soenitische islam.
door Chris Develing 28 mei 2024
Bill Maher zei tijdens zijn show dat abortus min of meer moord is, maar dat hij daar vrede mee heeft. Tijd om het best bewaarde geheim van het abortusdebat te bespreken.
door Chris Develing 8 februari 2024
Waarom zou je een kind nieuwsgierig willen maken naar het geslachtsdeel van een volwassene? FunX vindt dit blijkbaar geen probleem.
door Chris Develing 29 december 2023
Herziening van de discussie rondom NRC’s feitencheck: “Meer Europese slaven in Noord-Afrika dan Afrikaanse slaven in de VS” (uitgebreide versie) De afgelopen jaren was er veel te doen over het artikel ‘NRC checkt: ‘Meer Europese slaven in Noord-Afrika dan zwarte slaven in de VS’’. NRC concludeerde dat deze uitspraak, van de Amerikaanse geleerde Thomas Sowell, ‘waar’ is. Later werd dat gerectificeerd, na venijnig commentaar van twee Nederlandse historici. Het NRC zou volgens hen nepgeschiedenis in stand houden. Maar bij het lezen van alle betrokken stukken viel mij juist iets anders op: de historici zijn gekleurd in hun mening en plegen roofbouw op de geschiedenis. De aanleiding voor de controverse was een zorgvuldig betoog van Sowell, waarin de Afro-Amerikaanse geleerde waarschuwt voor het selectief filteren van historische feiten. Dat kan namelijk eenzijdige analyses in de hand werken, zoals het idee dat er maar één soort geïnstitutionaliseerde slavernij bestond: die door Europeanen en Amerikanen, met de Afrikaan uitsluitend als slachtoffer. Zijn uitspraak over witte slaven, die dankzij zo’n selectieve filtering door scholen en media in de vergetelheid zijn geraakt, moet dan ook worden gezien als een oproep tot meer balans in ons historisch perspectief. Misvattingen en misrepresentaties De wisselwerking tussen NRC en de historici is helaas erg slordig. Dat begon al bij de titel van het oorspronkelijke artikel. Het citaat dat NRC checkt betreft namelijk een ongelukkige vertaling van de daadwerkelijke uitspraak. Volgens de krant zou het gaan om de uitspraak "Meer Europese slaven in Noord-Afrika dan zwarte slaven in Noord-Amerika". Maar Sowell schreef in het bewuste artikel het volgende: "Just as Europeans enslaved Africans, North Africans enslaved Europeans - more Europeans than there were Africans enslaved in the United States and in the 13 colonies from which it was formed." Als eerste valt op dat NRC over "zwarte" slaven spreekt tegenover "Europese" slaven. De altijd zorgvuldige Sowell houdt de categorische balans wel in evenwicht, door te spreken van Afrikaanse en Europese slaven. Maar het gaat vooral mis bij de vertaling van het woord "enslaved". Doorgaans verwijst dit woord naar het proces van ontvoering en tot slaaf maken van een eerste generatie slaven. Na ruggespraak met een kennis, een Amerikaanse kruistochten historicus, werd dit nog eens bevestigd. En mocht dat niet voldoende overtuigen, dan hebben we nog het boek waarin Sowell ditzelfde argument op een meer eenduidige manier verwoordde: In 'Intellectuals and Race', hoofdstuk 7, schreef Sowell het volgende: "Pirates alone transported a million or more Europeans as slaves to the Barbary Coast of North Africa - at least twice as many European slaves as there were African slaves transported to the United States and to the thirteen colonies from which it was formed." Dit citaat maakt duidelijk dat het Sowell te doen was om het ontvoeren en transporteren van slaven en niet de eventuele latere groei van de slavenpopulatie. Dat is begrijpelijk als je beseft dat het al dan niet bestaan van een natuurlijke groei van de slavenpopulatie niet zomaar kan worden aangenomen als een meer positief of negatief kenmerk van het betreffende slavernijsysteem. Toch wilden de Nederlandse historici, die Sowells onderscheid wel leken te begrijpen, inzoomen op de totale aantallen. Hiermee lieten ze mogelijk blijken dat ze het betoog van Sowell niet op waarde hadden geschat. Onterechte rectificatie Voor de duidelijkheid: Sowells bewering was wel degelijk correct: Meer Europeanen werden in de periode 1500-1900 naar Noord-Afrika ontvoerd dan Afrikanen naar de toenmalige dertien koloniën van de VS. Beide slavenaantallen zeggen iets over de mate van import naar beide regio’s. Het is een legitieme stelling en zeker geen misleiding, zoals de historici lijken te stellen. Het feit dat NRC op 7 december 2017 opeens beweerde dat Sowells bewering toch onjuist is, kon dan ook alleen maar hout snijden als ze zijn uitspraak vermaakten tot een stroman: "...dat er meer Europeanen tot slaven werden gemaakt in Noord-Afrika dan dat er zwarte slaven waren in de latere Verenigde Staten". Wederom val ik over de categorische verschuiving van Afrikanen naar zwarten tegenover de Europeanen, maar ze schrijven ook ten onrechte dat Sowell over totalen sprak. Om te begrijpen waarom Sowell dat niet deed en specifiek doelde op eerste-generatieslaven binnen een specifieke tijdspanne, moet men begrijpen wat hij beoogde met zijn artikel. De enige “misleiding” van Sowells kant is de vermoedelijk bewuste selectie van twee willekeurige rassenverhoudingen en gebieden waarmee hij, al spiegelend, wijst op zijn rode draad: spelen met historische feiten kan ieder politiek doel dienen. Sowell weet natuurlijk dat beide aantallen slechts een beperkt onderdeel waren van twee systemen met een immense geografische en numerieke omvang. De relatief korte tijd waarin de trans-Atlantische slavernij miljoenen Afrikanen onderwierp, getuigt van haar groteske aard. Onder de streep ontloopt de Arabische slavenexport haar echter nauwelijks, mede omdat deze veel langer heeft geduurd. Alleen al in de negentiende eeuw werden twee miljoen zwarte Afrikanen geëxporteerd naar Noord-Afrika en het Midden-Oosten. Foute herberekening Hoewel de hele discussie tussen NRC en de historici gebaseerd was op wederzijdse misverstanden met betrekking tot Thomas Sowells werk, wil ik hun verdere "openbare dialoog" toch graag bespreken, omdat de geuite moeite met Sowells uitspraak interessante denkbeelden lijkt te onthullen. Zo was er de opmerkelijke herberekening van de (totale) slavenaantallen. Zomaar werd het Amerikaanse exportcijfer vermeerderd met alle generaties die daarna in slavernij werden geboren, terwijl dit bij het Noord-Afrikaanse cijfer werd nagelaten. Alsof er in drie eeuwen niet één Europees kind in slavernij werd geboren. Natuurlijke groei van de slavenpopulatie Het duo kan best verwijzen naar het feit dat er in Noord-Afrika veel minder mensen in slavernij werden geboren. Maar zonder kanttekening over de redenen hiervoor is dat argument misleidend. Die waren namelijk niet louter positief. Denk aan de ongeëvenaarde macht die Noord-Afrikaanse slavenmeesters hadden over de seksualiteit van hun slavenpopulatie. Dit kenmerkte zich bijvoorbeeld door relatief veel castraties. De baños, waar Europese mannen, zonder enige interactie met vrouwen, als dieren werden gehouden, zorgden logischerwijs ook voor een sterk verminderde natuurlijke groei. Historicus Paul Lovejoy schreef in 2012 dat “de kenmerken van geleidelijke assimilatie en emancipatie [in de islamitische staten] overeenstemden met de macht van slavenmeesters om de mate van seksualiteit en voortplanting van een populatie naar hun hand te zetten”. Het is dan ook niet verwonderlijk dat mooie vrouwen en gecastreerde mannen met name in de islamitische rijken in trek waren. De versnelde emancipatie van vrouwen – de grootste categorie slaven in Noord-Afrika – en hun nazaten was bovendien een reden voor het steeds aanvullen van de slavenpopulatie. Ook andere oorzaken, zoals de veronderstelling dat veel vrouwen niet meer konden voortplanten als gevolg van voortdurende seksuele dwangarbeid, zouden een rol hebben gespeeld in een langzamere natuurlijke groei (Lovejoy, 2012). Vrouwen werden naast hun werk in de bediening ook vaak gebruikt als bijvrouw. Daarbij hadden de islamitische eigenaren bij wet recht op seksueel genot van hun slavinnen (Lewis, 1990). Ze konden slechts op een verhoogde status hopen als zij een kind kregen van hun meester, mits deze het erkende. Zulke kinderen werden vaak meteen geadopteerd en dus niet in slavernij geboren. Ook kon de moeder, na de dood van haar meester, rekenen op vrijheid. Het is echter waanzin om dit te laten gelden als positieve oorzaak van een langzaam groeiende slavenpopulatie. Slavendrijvers verdienen immers geen pluspunten voor de verhoogde status van slavinnen die zoiets moesten ondergaan. Die geven we ook niet aan Amerikaanse meesters, die dikwijls een Oom Tom met privileges tolereerden. En wanneer zij kinderen verwekten bij hun Afrikaanse slavinnen wordt bovendien moeiteloos uitgegaan van directe of indirecte seksuele dwang. Waarom zou dit anders zijn voor de Arabische meesters in Noord-Afrika? Dit soort nuanceringen lijkt aan de historici voorbij te gaan. In een ander artikel noemen ze Sowells uitspraak zelfs fake news en “historische onzin op het internet”. Je moet het maar durven opschrijven over een bejaarde geleerde die meer boeken schreef dan een gemiddelde vierdejaars student geschiedenis leest. Als je daarbij bedenkt dat Sowell als socioloog meerdere historische thema’s behandelde, kun je haast niet anders dan je afvragen hoe onpartijdig het duo is. Dat blijkt ook uit het feit dat ze Sowell nergens socioloog noemen, maar “conservatieve econoom” of kortweg “schrijver”. Zo framen ze zelfs Sowells recht van spreken als academicus, vermoedelijk om hun inhoudelijk tegenvallende respons beter te laten landen. De mythe van een betere behandeling De Nederlanders hadden ook een generaliserend antwoord op Sowells legitieme standpunt dat galeislaven in Noord-Afrika het slechter hadden dan plantageslaven in de VS. Want volgens de historici was slavernij in de VS als geheel juist “van een duidelijk ander karakter”. Dit beschouw ik als codetaal voor: “het viel allemaal wel mee met die Noord-Afrikaanse slavernij”. Daarmee doen ze zelf iets waar ze Sowell van beschuldigen: moreel onderscheid maken tussen twee volken en hun slavernijsystemen. Wanneer we echter spreken van vele miljoenen slaven en gruwelpraktijken aan beide zijden, oogt iedere wedijver om de titel van meest of minst erge slavendrijver pervers. Sowell vergeleek specifieke slavencategorieën omwille van een meer gewogen oordeel over de hele linie, in reactie op de scheve verhouding die hij meent te zien in het publieke domein. Of dezelfde motivatie leeft onder de historici is voor mij nog dubieus. De verlichte woorden van wijlen historicus Bernard Lewis bieden een fraai contrast: “Het is niet mijn doel om een morele competitie op touw te zetten…maar om de claims van exclusieve deugd en exclusieve ondeugd te weerleggen en te wijzen op een gemeenschappelijk falen in onze gemeenschappelijke menselijkheid.” Bernard Lewis noemde het een variant van the white man’s burden, om de Arabische slavernij niet te zien voor wat het was: de ontvoering van rond de 10 miljoen slaven in 1000 jaar, zijnde voornamelijk vrouwen en kinderen, waarbij mannen relatief vaak werden gecastreerd (Gordon, 1989; Austin, 1979; Lovejoy, 2012). Het is even arrogant als onjuist om vast te houden aan het idee dat de witte mens, ditmaal door middel van zelfopgelegde schuld, verantwoordelijk is voor het lot van andere volken, aldus Lewis. De inmiddels achterhaalde mythe, dat het slavenleven in Amerika altijd slechter was dan in Afrika, is mede ontstaan door kromme vergelijkingen van geschiedschrijvers in de negentiende eeuw. Zij kwamen dikwijls terug uit Afrika en het Midden-Oosten met het idee dat er geen plantageslavernij bestond in de Arabische gebieden. Zij zagen alleen huiselijke slavernij, waarbij slaven meestal een beter leven leidden. Buiten hun gezichtsveld, voorbij de grote steden waarin ze verbleven, bestond echter wel degelijk economische slavernij. Lewis beschreef ook dit sprookje over een meer humane Arabische slavernij treffend als “een Europese uitvinding die een Europees doel dient”. Wanneer deze nu nog opduikt, moet er haast sprake zijn van selectieve filtering ten bate van een politiek doel. Dat is precies waar Sowell voor waarschuwde. Gevolgen voor vandaag De historici hadden veel te vertellen over de gevolgen die nazaten van slaven nu ervaren in de westerse landen waar ze als minderheid leven. Die impact is reëel en mag zeker niet worden afgezwakt. Maar ook hier mis ik een oprechte hunkering naar balans. Die is bijvoorbeeld te vinden in de impact die het slavernijverleden op de noordelijke helft van Afrika heeft, door nog steeds te bestaan. In Mauritanië worden jaarlijks vele sub-Sahara slaven geboren en ook Libië maakt momenteel (2018) haar zoveelste opleving van slavernij door. Dan is het legitiem om te vragen waarom slavernij in Noord-Afrika zo lang kon doorgaan. Wellicht is een voornamelijk religieuze scheiding tussen slaaf en vrij mens moeilijker af te leren dan een racistische. Deze scheiding is immers niet uit de lucht gegrepen, maar betreft een imitatie van de profeet en stichter van de islam, die zelf vele slaven had. Misschien kwamen racistische en religieuze slavernij geregeld samen in de islamitische staten, zoals uit allerlei historische documenten blijkt, waardoor zwarte Afrikanen in het huidige Tunesië en Marokko nog steeds kampen met een niveau van racisme dat in het huidige Amerika ondenkbaar is. Het moet dan ook gezegd worden dat racisme wel degelijk deel heeft uitgemaakt van de Arabische slavernij. Dat blijkt uit het feit dat sommige zwarte volkeren in Afrika, ondanks hun door de Sharia'a beschermde status als moslim, tot slaaf zijn gemaakt door Arabische overheden. Dit leidde bijvoorbeeld tot verzet van de beroemde zwarte moslimgeleerde Ahmad Baba uit Timboektoe, die herhaaldelijk schreef dat alleen niet-moslimvolkeren tot slaaf mochten worden gemaakt en dat sommige Islamitische overheden uit zijn tijd zich derhalve vergisten wanneer zij zwarte moslims alsnog minder rechten gaven dan geloofsgenoten met een lichtere huidskleur. Referenties naar dit soort ongemakkelijke feiten moeten niet worden gezien als jij-bak maar als een oproep tot minder selectieve filtering van historische en actuele feiten. Over het feit dat het Westen aan de wieg lag van de afschaffing van slavernij in veel islamitische landen, zul je de historici ook niet horen. Maar het is een cruciaal feit, omdat moslimlanden volgens veel geleerden (Lewis, Lovejoy, Gordon, Clarence-Smith, N'Diaye e.a.) niet stonden te springen om hun slaven vrij te laten. Een afschaffingsbeweging, zoals die van christenen in het Groot-Brittannië, was nagenoeg niet-bestaand. De emancipatie werd bereikt met keiharde westerse diplomatie. Dan is het niet vreemd dat er nog steeds maar weinig islamitische historici zijn die het aandurven om dit onderwerp aan te snijden. Bernard Lewis schreef dat het aantal studies naar de slavernij in het Midden-Oosten op één velletje passen, terwijl er duizenden boeken te vinden zijn over de Griekse, Romeinse en trans-Atlantische slavernijen. Toch moet het Westen zich, volgens sommigen, nog altijd meer schamen dan andere culturen. Het is echter de vraag welke regio de meeste achterstand heeft op het gebied van het erkennen en herstellen van de problematische geschiedenis en welke daarin het meest vooruitstrevend is geweest. Morele weegschaal Het heeft er alle schijn van dat enige fixatie op een moreel onderscheid slechts leeft bij de Nederlanders en niet bij Thomas Sowell. Bij het vinden van een passend antwoord op hun onderscheid – dat gevaarlijke gevoelens van superioriteit kan oproepen – is het de vraag wat nu wijsheid is. Is het verwerpelijker dat veel mensen in slavernij werden geboren, of dat deze er juist niet kwamen vanwege gedwongen adoptie na verkrachting en belemmeringen in de voortplanting? Hetzelfde kan gevraagd worden wanneer we castratie, seksslavernij en geïsoleerde slavenkampen plaatsen tegenover de martelpraktijken van de Amerikaanse slavenmeesters. Wat mij betreft is de “wijsheid” dat een moreel onderscheid beter achterwege kan worden gelaten. Sowell riep op tot een dergelijke balans, omdat deze in het Westen lijkt te ontbreken. Dat deed hij met een prikkelende stelling, waarop de historici vermoedelijk het eigen morele onderscheid projecteerden. Het gevolg was een denkbeeldige strijd, die slechts bijdroeg aan het blootleggen van hun eigen ideeën over ras en identiteit. Literatuur Lewis, Bernard; ‘Race and Slavery in the Middle East’, Oxford University Press (1990) Lovejoy, Paul, E.; ‘Transformations in Slavery, a History of Slavery in Africa’, derde editie (2012), Cambridge University Press Gordon, Murray; ‘Slavery in the Arab World’; New Amsterdam Books (1989) Davis, Robert C.; ‘Christian Slaves, Muslim Masters: white slavery in the Mediterranean, the Barbary Coast and Italy, 1500-1800’; Palgrave Macmillan (2003) Clarence-Smith, W.G.; ‘Islam and the Abolition of Slavery’; Hurst & Co. (2006) N'Diaye, Tidiane; ‘Der verschleierte Völkermord’; Rowohlt Verlag (2010) Sowell, Thomas; 'Intellectuals and Race' (2013) Primaire islambronnen: Sahih Bukhari, Sahih Muslim, Sunan an-Nasa’i
door Chris Develing 6 december 2023
Veel moslims bekritiseren Israël voor het rigoureus bombarderen van terroristische doelwitten, klinkt vreemd als je weet hoe er in de Islam naar het oorlogsrecht wordt gekeken.
MEER ARTIKELEN
Share by: