Chris Develing • 25 mei 2025

Waren de Kruistochten Offensief?

Algehele veroordeling of lofprijzing van de kruistochten
is goede politiek, maar slecht historisch besef
.”
dr. D. Franke

De kruistochten waren een reeks militaire expedities die werden geboren uit het voornemen om gehoor te geven aan de noodkreet uit het Oosten, om moslimlegers buiten de Byzantijnse grens te houden. Maar ook de herovering van Jeruzalem – en indien mogelijk andere steden – stond op de agenda. Dit had te maken met verhalen over de vervolging van christelijke pelgrims in de voorgaande jaren. Ook de vier eeuwen ervoor, waarin ongeveer twee derde van de christelijke wereld door middel van Jihad werd veroverd, vormde een motief. Toch denkt de gemiddelde Westerling dat de kruistochten niets anders waren dan kolonisatie over de rug van nietsvermoedende moslimvolken; een spontane, irrationele golf van geweld die het eerste conflict tussen het Christendom en de Islam inluidde.


Dat terwijl Jeruzalem toch echt ver vóór die tijd door het islamitische Rashidun-kalifaat werd veroverd op christenen. Ook de Levant en grote delen van Noord-Afrika waren christelijk voordat de legers van verschillende islamitische staten aan de poort verschenen. Het huidige Spanje en Portugal werden in de achtste eeuw door het Umayyad-kalifaat veroverd. En Frankrijk moest zich met man en macht verzetten tegen nog verdere expansie van deze islamitische staat. Dit alles gebeurde in een tijd waarin het concept van een kruistocht nog niet eens bestond, mede omdat de christelijke evangeliën niet oproepen tot een heilige oorlog. Kort voordat de eerste kruistocht begon (in 1095), werden bovendien twee belangrijke christelijke steden (Nicea in 1081 en Antoichie in 1085) veroverd door de islamitische Seltsjoek Turken.


Het is dan ook geen verrassing dat veel hedendaagse historici niet twijfelen aan de grotendeels verdedigende en hulp biedende motivatie voor het beginnen van de kruistochten. Historici die dat wel doen, negeren vaak de eeuwenlange veroveringen door moslims in de periode daarvoor of doen deze af als irrelevant.[1] Ondanks het feit dat er grote misstanden zijn geweest, is het beeld van een West-Europa, dat zonder aanleiding de aanval inzette op islamitische staten, een gevaarlijk eenzijdige kijk op de geschiedenis. Toch is dat het beeld dat doorgaans onder het grote publiek wordt aangetroffen.


Om dat beeld te nuanceren, citeren ik een aantal gerenommeerde hedendaagse historici die duidelijk maken dat de kruistochten vooral een antwoord waren op 400 jaar jihad. Een antwoord dat er uiteindelijk voor heeft gezorgd dat Europa zich kon vrijmaken van islamitische overheersing en zo kon doorgroeien tot het bastion van vrijheid dat het nog steeds is. Dit in tegenstelling tot landen die na de kruistochten islamitisch zijn gebleven. Een aantal historici werpen tevens een licht op de mogelijke redenen voor het grote verschil tussen wat geschiedkundigen over de kruistochten schrijven en de populaire aannames van het grote publiek. Tot slot zullen we ons kort buigen over een voorbeeld van oorlogsmisdaden door een deel van de kruisvaarders.


Historicus Bernard Lewis noemt de vaak getrokken parallel tussen de kruistochten en het veel latere imperialisme van Europa “zeer misleidend” en voegt daaraan toe:


De kruistochten kunnen accurater worden beschreven als een beperkt, verlaat en ineffectief weerwoord op de Jihad – een vergeefse poging om middels een christelijke heilige oorlog te heroveren wat verloren was gegaan door de islamitische heilige oorlog.” [2]


In één van zijn boeken bespreekt hij het iets uitvoeriger:


De kruistocht is een late ontwikkeling in de christelijke historie, die in zekere zin een radicaal afscheid markeert van elementaire christelijke waarden zoals deze worden geuit in de Evangeliën. Het christendom werd al aangevallen sinds de zevende eeuw en verloor daarbij grote gebieden aan moslimheerschappij. Het concept van een heilige oorlog, vaker omschreven als een rechtvaardige oorlog, bestaat al sinds de Oudheid. Maar in de lange strijd tussen de islam en het christendom waren de kruistochten laat, beperkt en van relatief korte duur. Jihad bestaat al vanaf het begin van de islamitische historie – in de geschriften, in het leven van de profeet en in de acties van zijn metgezellen en directe opvolgers. Het heeft bestaan tijdens de hele geschiedenis van de islam en behoudt tot op de dag van vandaag zijn aantrekkingskracht.” [3]


De historie van de historie


Hoe is het dan gekomen dat veel mensen de kruistochten zo ahistorisch op hun harde schijf hebben staan? Volgens een aantal historici komt dit veelal vanwege een algemene kijk op de kruistochten door de lens van Europese kolonisatie in latere eeuwen, waardoor ze steevast in één adem worden genoemd. Dat beeld werd gestimuleerd door een aantal politieke en culturele mechanismen. Protestantse- en seculiere kritiek op de katholieke middeleeuwen hebben in de periode 1700-1900, samen met het nationalisme van die tijd, gezorgd voor het framen van de motieven voor de kruistochten. De eerste twee deden dit met een wijzende vinger terwijl de kolonisten de periode juist romantiseerden als een strijd die niet slechts religieus of verdedigend was maar ook ging om machtsuitbreiding. Ze zagen zichzelf (ten onrechte) als moderne kruisvaarders en namen dit beeld mee naar de islamitische volken die ze aantroffen. Om die reden werd er vaak een veroverings-saus gegoten over de lectuur van die tijd. Het is dus niet zo vreemd dat de moslims na de koloniale periode met dit imperialistische beeld van de echte kruisvaarders zijn achtergebleven, terwijl ze deze voorheen simpelweg zagen als één van de vele ongelovige volkeren waartegen hun voorouders hebben gestreden.[4]


Vanaf het einde van de twintigste eeuw hebben veel historici afstand genomen van deze context ontberende kijk op de geschiedenis. Maar het beeld van kruisvaarders die uit het niets op moslims begonnen in te hakken, is bij het grote publiek altijd blijven hangen, zo stellen hedendaagse kenners als professor Andrew Holt. Populaire werken van mensen als Karen Armstrong, die geen historicus is, helpen mee aan het verwrongen beeld dat de kruistochten een offensieve insteek hadden. Soms wordt zelfs het bestaan van eerdere conflicten tussen moslims en christenen ontkend. Ondanks het feit dat een flink aantal echte geschiedkundigen zich hebben uitgesproken tegen de ahistorische conclusies van Armstrong[5] lijkt dit weinig te hebben gedaan om het tij te keren.


Dat scheve beeld treft men ook aan in het islamitische Oosten, waar Arabische historische overzichten vanaf de negentiende eeuw veel putten uit Westerse literatuur in die tijd. Dit heeft er mede toe geleid dat radicale moslims tot op de dag van vandaag verwijzen naar de kruistochten als niets anders dan het binnendringen van islamitische landen, zoals in latere eeuwen door Europese kolonisten werd gedaan.


Kruistochten deskundige professor Paul Crawford schreef hierover het volgende:


Arabische nationalisten leenden het idee van een langdurende Europese campagne tegen hen uit de gelederen van de voormalige Europese denkstroming – waarmee ze voorbijgingen aan het feit dat dit een zeer onjuiste karakterisering van de kruistochten betreft. En ze gebruikten deze verwrongen historie om steun te genereren voor hun eigen agenda’s. Dit bleef zo tot het midden van de twintigste eeuw totdat, in de woorden van Riley Smith, “een hernieuwd en militant panislamisme” de lokale doelen van Arabische nationalisten begon te verbreden tot een wereldwijde opleving van wat toen islamitisch fundamentalisme werd genoemd en nu soms, ietwat onhandig, wordt omschreven als Jihadisme. Dit leidde tot de naadloze opkomst van Osama bin Laden en Al-Qaeda, die een beeld van de kruistochten schetsten dat zo bizar is dat het hem in staat stelde alle Joden kruisvaarders te noemen en de kruistochten te maken tot een permanente eigenschap van de Westerse reactie op de islam.


De geschiedkundige opvattingen van Bin Laden zijn een koortsachtige fantasie. Hij is net zo accuraat in zijn visie over de kruistochten als hij is over de vermeende perfecte islamitische eenheid die hij zich inbeeld bij de periode vóór de “ellendige” invloed van het christendom. Maar de ironie is dat hij dit verhaal – net als miljoenen moslims die zijn boodschap omarmen – ontving van de vermeende vijand: het Westen.


Dus het waren niet de kruistochten die de islam leerden om christenen aan te vallen en te haten. Integendeel. Die activiteiten bestonden al ver vóór de kruistochten en kennen hun oorsprong in de geboorte van de islam. In werkelijkheid leerde het Westen zelf aan de islam om de kruistochten te haten. De ironie is groot.” [6]


Islamitische propaganda


Over het misbruik van de geschiedenis van de kruistochten voor islamitische agenda’s, schrijft kruistochten deskundige Andrew Holt het volgende:


…wanneer sommige moderne moslims klagen over de wrede historie van de kruistochten, in landen die zij als islamitisch beschouwen dankzij eerdere veroveringen op christenen, treffen we een zeer selectief historisch beeld met in het centrum een islamitische slachtofferrol. Dit beeld kan alleen bestaan door een nog veel grotere historie van islamitisch geweld tegen christenen te negeren. Een historie die zich afspeelde zowel vóór als na de beweging van de kruisvaarders.


[..]


Van moderne islamistische politici tot aan de Arabische man in de straat, klagen moderne moslims veelal over de kruistochten als wellicht het grootste voorbeeld van religieuze intolerantie en wreedheid jegens hen, zonder melding te maken van het gewelddadige gedrag van middeleeuwse moslims ten opzichte van christenen, dat ertoe heeft geleid dat de oproep voor de eerste kruistocht überhaupt tot stand kwam. Zulke retoriek wordt uiteraard toegepast in de moderne politiek, aangezien zij die het gebruiken dikwijls een agenda hanteren die op één of andere manier is gerelateerd aan de moderne westerse wereld, die veelal wordt gezien als de erfgenaam van het middeleeuwse christendom.” [7]


Ook historici Edward Peters en Mona Hammad bevestigen dit in een recent boek over mythes rondom de kruistochten.[8]


De terechte vraag, waarom journalisten deze overtuiging onder veel historici maar niet kunnen oppikken, wordt wellicht beantwoord door een andere toonaangevende kruistochtenhistoricus, Thomas Madden:


Op 11 september 2001 waren er slechts een handjevol professionele kruistochtenhistorici in Amerika. Ik was de enige die niet gepensioneerd was. Als gevolg hiervan werd ik jarenlang met grote regelmaat gebeld. In de honderden interviews die ik sinds die vreselijke dag heb gegeven, was de meest gestelde vraag, “Hoe hebben de kruistochten geleid tot de huidige terreurdaden tegen het Westen?” Ik antwoordde altijd: “Niet. De kruistochten waren een middeleeuws fenomeen zonder connectie met modern islamistisch terrorisme.


Dat antwoord werd nooit erg goed ontvangen. Het leek haast contra-intuïtief. Als het Westen de kruisvaarders stuurde om moslims in de middeleeuwen aan te vallen, hebben zij dan niet het recht om verontwaardigd te zijn? Als de kruistochten verantwoordelijk waren voor antiwesterse Jihad-expedities, is het dan niet redelijk om ze ook te zien als primaire oorzaak van hedendaags Jihadisme? Het antwoord is nee, maar om dat te begrijpen is er meer nodig dan de paar minuten die journalisten doorgaans bereid zijn te offeren. Het vergt niet alleen begrip van de oorlogen zelf maar ook van de manieren waarop deze conflicten zijn gebruikt en vervormd omwille van moderne agenda’s.” [9]


Het gevaar van een eenzijdige kijk op historie


Feit is dat de islamitische pogingen om christelijk land te bemachtigen veel eerder en frequenter voorkwamen dan de kruistochten. Het islamitische concept van een heilige oorlog is ouder dan (en stond mogelijk aan de wieg van) de christelijke. Professor Andrew Holt schreef daarover het volgende:


Ik zou willen toevoegen dat het moderne moslimverhaal er één is van historisch slachtofferschap dat nuttig is gebleken bij het opwekken van wantrouwen en haat jegens het Westen en soms geweld tegen westerlingen. Maar het negeert de omstandigheden tijdens de aanloop naar de kruistochten aan het einde van de elfde eeuw en de gewelddadigheden van middeleeuwse moslims die zo’n beweging mogelijk maakten. Het laat ook de veel grotere veroveringen door moslims achterwege, van het leeuwendeel van de christelijke wereld in de periode voordat de eerste kruistocht begon. Hetzelfde geldt voor de veel grotere Ottomaanse expansie binnen Europese staten die na de kruistochten kwam. In plaats van zich daar bewust van te maken, richt men de aandacht uitsluitend op het geografisch- en chronologisch gelimiteerde tijdperk van de kruistochten richting het heilige land om zo te oordelen over christelijk-islamitische relaties uit het verleden. Daarom is het een uitermate selectieve en misleidende versie van de geschiedenis en nog belangrijker, een gevaarlijke.” [10]


Wandaden van de kruisvaarders


Tot slot gaan we in op de eveneens populaire aanname dat de kruisvaarders uitsluitend gewetenloze moordenaars waren, op zoek naar faam en macht. Hoewel er in die paar honderd jaar meer dan genoeg wandaden door de kruisvaarders zijn begaan en men bovendien soms expansiegericht handelde, is het onzuiver te stellen dat er niets legitiem was aan de oorspronkelijke motivatie voor de kruistochten: de herovering en bescherming van christelijk land in het Oosten. Het was immers deze beweging die de islamitische opmars binnen Europa uiteindelijk tot een halt bracht en deed omkeren. Bovendien kunnen de aanleiding en motivatie van de leiders niet zonder meer gelijkgesteld worden aan de wandaden die lokaal zijn begaan. De cruciale inspanningen van de Geallieerden, om onze wereld van Hitlers Derde Rijk te verlossen, worden immers ook vrijwel nooit vermengd met de waslijst oorlogsmisdaden die onze bevrijders in minder dan vijf jaar hebben gepleegd.[11] Zeker niet als het gaat om de motivatie en aanleiding voor hun deelname aan de oorlog.


Neem bijvoorbeeld de eerste kruistocht, door paus Urbanus II afgeroepen in het jaar 1095. Het Byzantijnse rijk vroeg de paus en andere West-Europese machten al jaren om hulp bij het vechten tegen de aanstormende moslimstrijders van het Seltsjoekenrijk.[12] Ook kreeg men al jaren berichten van pelgrims die terugkwamen uit het Oosten, over vervolging en gedwongen bekering van christenen en joden, zowel in Jeruzalem als op de weg daarnaartoe.[13] De soldaten die gehoor gaven aan de pauselijke afkondiging waren voornamelijk Frans maar ook Duitse legers werden geformeerd. Een deel van de Duitsers vertrok eerder en besloot op eigen houtje de aanval in te zetten op de joden van het Rijnland. Het werd een enorme slachting die met recht een gruwelijke oorlogsmisdaad wordt genoemd. Maar toch is nuance op z’n plaats. Want het doel van de eerste kruistocht was niet om joden aan te vallen, ondanks dat dit wel is gebeurd voordat de werkelijke beweging richting Jeruzalem eindelijk op gang kwam. De historische warboel ontstaat dan ook wanneer critici hun algehele veroordeling van de kruistochten aantonen met een verwijzing naar deze misdaad, zonder te vermelden dat de toenmalige paus en Duitse keizer de gebeurtenissen in het Rijnland direct hebben veroordeeld. Ook gaven zij gedwongen bekeerlingen onder de joodse overlevenden toestemming om officieel terug te keren naar het jodendom.[14]


Men zag geen andere oplossing meer


Onderstaande citaat, afkomstig uit de periode rondom de tweede kruistocht, laat bijvoorbeeld zien dat men geen andere optie meer zag dan te vechten tegen de moslimlegers. Dit in een poging hun eigen landen – en die van hun broeders en zusters buiten Europa – te redden. In de vroege twaalfde eeuw schreef Bernardus van Clairvaux aan (en ter verdediging van) de nieuwe Tempeliers Orde het volgende over de gewenste intentie in het hart van een christelijke soldaat:


Als je sterft terwijl je de ander slechts probeerde te doden, sterf je als moordenaar. Als je erin slaagt, vanwege je wil om te overwinnen en veroveren, een ander te doden, dan leef je als moordenaar. En het zal niet geaccepteerd worden om een moordenaar te zijn, levend of dood, zegevierend of verslagen. Wat een ongelukkige overwinning is het om een man te hebben overmeesterd door je over te geven aan zonde en te genieten van lege glorie bij zijn val, terwijl wraakzucht en trots je hebben overmand!


Maar hoe zit het dan met zij die doden zonder wraak en ook niet vanwege de zwelling van trots, maar simpelweg om zichzelf te redden? Zelfs deze vorm van overwinning zou ik niet goed willen noemen, aangezien de lichamelijke dood eigenlijk het kleinere kwaad is ten opzichte van de spirituele dood. De ziel hoeft niet te sterven wanneer het lichaam dat doet. Nee, het is de ziel die zondigt die zal sterven.” [15]


De verdedigende intenties uitte Clairvaux als volgt, in een poging om duidelijk te maken dat geweld een laatste redmiddel is ter bestrijding van islamitische soldaten:


Ik bedoel niet te zeggen dat de heidenen moeten worden geslacht als er nog enige andere manier is om hen te weerhouden van het bestoken en vervolgen van de gelovigen, maar slechts dat het nu beter lijkt om hen te vernietigen dan dat de staf van zondaars hangt boven het lot van de rechtvaardigen en laatstgenoemden wellicht overgaan tot onrechtvaardigheid.” [16]


Conclusie


Historici hebben meer inzicht dan ooit omtrent de kruistochten. En hoewel sommige geleerden moeite hebben te erkennen dat de islamitische Jihad een duidelijke aanleiding was, zijn er genoeg toonaangevende historici te vinden die stellen dat de kruistochten niet los gezien kunnen worden van islamitische veroveringen van christelijk land en het bemoeilijken van het pelgrimsbestaan in- en rond Jeruzalem. Uit de context getrokken, kan men gemakkelijk concluderen dat de middeleeuwse migratie van christelijke legers naar “islamitische” gebieden niets anders kon zijn dan een invasie. Maar een gewogen oordeel lijkt uit te wijzen dat de middeleeuwse kruisvaarder geld en veiligheid riskeerde om het christendom te herstellen waar het was beschadigd en om christenen te laten wederkeren naar de plekken vanwaar zij waren verdreven.


Voetnoten


[1] Madden, Thomas F.; Crusaders and Historians, juni 2015

[2] Lewis, Bernard; Jihad vs Crusade; Wall Street Journal, 27 september 2001

[3] Lewis, Bernard; The Crisis of Islam, pagina 32 (paperback, 2004)

[4] Holt, Andrew; The Modern Muslim Memory of the Crusades, 2 maart 2017

[5] Holt, Andrew; Crusade Historians and Karen Armstrong, juni 2016

[6] Crawford, Paul; Four Myths about the Crusades, lente 2011

[7] Holt, Andrew; The Modern Muslim Memory of the Crusades, 2 maart 2017

[8] Peters, Edward & Hammad, Mona; 7 myths of the Crusades, pagina 138

[9] Madden, Thomas F.; Inventing the Crusades, juni 2009

[10] Holt, Andrew; The Modern Muslim Memory of the Crusades, 2 maart 2017

[11] Cook, Paul David; Allied war criminals, 2010

[12] Frankopan, Peter; The First Crusade: the call from the East, pagina 88

[13] Ibid., pagina 90-92

[14] Holt, Andrew; Historians on Susan Jacoby’s New York Times Essay on the First Crusade, februari 2015

[15] Clairvaux, Bernardus van; zoals geciteerd door ORB Online Encyclopedia; http://the-orb.arlima.net/encyclop/religion/monastic/bernard.html

[16] Ibid.





door Chris Develing 28 september 2025
Dit jaar mocht ik een interview geven aan het steeds populairder wordende YouTube kanaal 'Christendom'. Het werd een getuigenis, waarin ik sprak over het opgroeien zonder vader, mijn latere geloof in Christus en maatschappelijke onderwerpen zoals abortus en de impact van de islam op onze samenleving. Bekijk het gesprek hieronder:
door Chris Develing 26 september 2025
We hebben allemaal een bepaalde mate van bias, oftewel een vooringenomen standpunt over onderwerpen die ons aan het hart gaan. Dat maakt het soms moeilijk om voor de volle honderd procent eerlijk te kijken naar nieuwe informatie. Zeker als deze kan leiden tot het bijstellen van je mening. Blinde vlek Een cognitieve dissonantie gaat nog iets verder dan een bias. Je kunt het zien als een blinde vlek. Christenen kunnen het weleens beschrijven als geestelijke blindheid in zaken van het geloof. Zo’n dissonantie komt erop neer dat je duidelijke feiten of informatie toch nog weet te ontkennen of zo weet te draaien dat ze hun betekenis voor jou en je standpunten verliezen. Stel bijvoorbeeld dat je zoveel informatie hebt over roken dat je echt wel kunt weten dat het ongezond is. Desondanks blijf je doorroken, alsof die informatie nooit tot je kwam. Je handelen is daarmee niet rationeel maar gebaseerd op je begeerte om te roken. Het is belangrijk om te benadrukken dat cognitieve dissonanties voorkomen bij zowel voor- als tegenstanders van abortus wanneer ze in discussie raken. Zo komt het voor dat voorstanders van abortusrechten (pro-choicers) tot ver in de zwangerschap blijven spreken van een ‘klompje cellen’, terwijl tegenstanders (pro-lifers) soms al vroeg capaciteiten aan het ongeboren kind toedichten die het op dat moment nog niet heeft. ‘Uit elkaar getrokken’ In dit stuk wil ik een online voorbeeld aanhalen van een cognitieve dissonantie bij iemand die groot voorstander is van abortusrechten. Stella Bergsma, een columniste met 35 duizend volgers op X was in gesprek geraakt over abortus. Een andere X-gebruiker wierp haar voor de voeten dat ‘baby’s letterlijk uit elkaar getrokken worden’ tijdens een abortus. Bergsma besloot de AI-machine van X, genaamd Grok, bij het gesprek te betrekken: ‘@Grok wordt bij een abortus de baby letterlijk uit elkaar getrokken?’
door Chris Develing 16 september 2025
After Charlie Kirk’s assassination many mainstream news platforms did not wait long to start regurgitating online claims about supposed evil things Charlie Kirk has said throughout the years. What the exact motivation behind behind these choices is remains to be seen, but it is clear that certain people who disagreed with Kirk’s views ran towards such claims in order to either legitimize Kirk’s violent death or to suggest that he somehow reaped what he sowed. When confronted with such claims, I noticed that many supposed quotes by Kirk were not based on truth. Often lies or half-truths were told. Rarely was the quote exact and when it was, it was often taken out of context. I decided to take the time to fact-check 7 such claims. I chose them randomly, to see if any of the claims were truthful. A few of them were true or partly true but lacking a strong-man explanation from Kirk’s own point of view. But in most cases the claims can be accurately described as lies or deliberate half-truths. Below I describe the claims, one by one, with my commentaries. 1. Gay people should be stoned to death False : Kirk never said this as a separate statement or wish for American law. This lie started when left-wing author Stephen King took to X on September 11, one day after Kirk’s assassination, and claimed that Kirk had “advocated stoning gays to death”. He later retracted this claim and apologized. King acknowledged that Kirk only mentioned a passage about stoning people after sleeping with the same sex from the Old Testament, in order to show someone that they were cherry picking verses about love as if the Bible doesn’t condemn sin. Kirk did call this penalty “part of Gods perfect law” as can be heard in the original footage , but that does not equal advocating for the same laws in today's society. 2. Most people are scared when they see a black pilot flying a plane False : He never said this exact quote or anything of similar meaning. What really happened was: during a conversation Kirk discussed affirmative action and how it creates bad ways of thinking, because it is known that certain people get jobs because of affirmative action, not because they were the best for the job. This can result in people second guessing the quality of the captain of their flight if he or she happens to be black. Kirk immediately added: “ I don't wanna think that way. And no one should, right? ” So, Kirk wasn’t saying that he distrusts black people having the capacity to be pilots. He was demonstrating how affirmative action can make people weary of how people got to a position, especially when it’s such a crucial job that people’s lives depend on it. Kirk went on to say: “ I want to be as blunt as possible because now I'm connecting two dots. Wait a second, this CEO just said that he's forcing that a white qualified guy is not gonna get the job. So I see this guy, he might be a nice person and I say, "Boy, I hope he's not a Harvard-style affirmative-action student that … landed half of his flight-simulator trials ." 3. Taylor Swift should reject feminism and submit to her husband True . In a video on his own platform, Kirk took the time to congratulate Taylor Swift’s engagement and said that he wished for her that this step would make her more conservative. Kirk said he wanted them to have many children. Then he went on to say she should leave feminism and submit to her husband. Kirk said that he was saying all of these things without any sarcasm. It can be assumed that Kirk believes in the, according to many, Biblical principle that women should submit to their husband. However, in general Christians do not believe this to mean that a woman is worth less than a man, but rather that there are God-ordained roles for men and women. 4. No one should be allowed to retire False . What Charlie Kirk really said was that he didn’t think people should retire, saying it’s not Biblical. This is more an advice than something he would like to see enforced by law. When it comes to the law, he did advocate for raising the age of retirement. Here’s the full context: “ Now, I will say that for future retirees, people under the age of 45, we should absolutely raise the retirement age. I’m going to say something very provocative. I’m not a fan of retirement. I don’t think retirement is biblical,” he said . “You say, ‘Charlie, I’m just gonna retire and I’m just gonna go golf.’ I think, what a waste of the gifts that God has given you .” 5. British Colonialism was what “made the world decent” True . Charlie Kirk said this at the beginning of his show on September 22, 2022. The context is that he was about to speak to professor Bruce Gilley, a political scientist who has written a book called The Case for Colonialism and is of the opinion that British Colonialism was mostly helpful to the lands they settled it, because it uplifted its people to a more modern, more fair and more liberal standard of living and ruling. It seems obvious that Kirk agreed with a lot of what professor Gilley was coming to convey. Needless to say, this is a controversial opinion. One could ask ‘What about slavery?’ Gilley spoke about this, saying that Spanish and Portuguese enslavers felt they were rescuing African slaves from the hardships of Africa, where slavery was rampant and much more harsh. Gilley also said that “ None of this made their enslavement right. But then little of what happened to the wretched of the earth in that era was right by contemporary standards. There is a historical bait and switch when contemporary critics charge European colonialists with all sorts of modern crimes: stealing land, owning slaves, shooting lions. These charges appeal to norms and expectations that emerged later from Western civilization itself, and only from Western civilization. Stealing land, owning slaves, and slaying wildlife were, after all, the national sports of pre-European contact African, Arab, and native American cultures .” 6. The guy who assaulted the Pelosi’s should be bailed out False . The full clip in which this statement is found, to me, clearly shows that he spoke those words sarcastically. The full statement shows that Kirk had doubts about the Democrat narrative, which said that there might be a link between the attack and Republican rhetoric. For instance, Kirk said “Why is the conservative movement to blame for gay schizophrenic nudists that are hemp jewelry makers breaking into somebody's home, or maybe not breaking into somebody’s home. Why are we to blame for that?” Immediately after saying this, Kirk asked, sarcastically: “And why is this guy still in jail? Why hasn’t he been bailed out?” as if to say that some Republican would have bailed him out by now, if he was such a hero to them. Kirk then continued, again sarcastically, saying that “If some amazing patriot out there … wants to really be a mid-term hero, someone should go and bail him out … and go ask him some questions.” Kirk then called into question why this attacker was possibly being charged with attempted murder and a political assassination attempt, saying that even those kinds of attackers are let out on bail the next day in many situations, implying that “if you go after the Pelosi’s” those rights to not apply. So no, Charlie Kirk did not literally want someone to bail out an attacker who did something Kirk called “awful” and “not right” in the same breath. Only sarcasm makes sense for some of these statements and I think the video shows this. 7. Gun deaths are acceptable in order to have a 2nd amendment Partly True . Kirk did not say the exact words in this rumored quote. What he actually said at a Turning Point event in Salt Lake City was: “ It’s worth it to have a cost of, unfortunately, some gun deaths every single year so that we can have the Second Amendment .” Also, Kirk emphasized that he was being rational and pragmatic about this trade-off, arguing that the right to bear arms is too important to let gun deaths (those caused by legal gun-owners one must assume) get in the way of that. This says nothing about the way he felt about gun violence. He was obviously against gun violence and thought they should be prevented. He just didn’t believe that a ban on legal firearms should be the sacrifice to achieve that goal. One may compare it to liberals accepting a number maternal deaths every year, due to legal abortion. One could argue that deaths from pregnancy are still more frequent. Similarly, one could argue that the amount of deaths without the Second Amendment could increase if the government decided to turn on its own people, as has happened many times throughout history.
Lubach pleit voor verdoofde dierenslacht, maar hoe zit het met onverdoofde abortus?
door Chris Develing 25 juni 2025
Ongeboren kinderen worden onverdoofd geaborteerd. Toch pleit niemand voor verdoving zoals dat bij slachtdieren gebeurt. We analyseren een uitzending van Lubach om onder meer te zien of dierenactivisten verder mogen gaan met het tonen van expliciete beelden.
door Chris Develing 18 juni 2025
Het Britse Lagerhuis besloot dat vrouwen niet meer strafrechtelijk vervolgbaar zijn als zij een abortus ondergaan buiten de wettelijke termijn. Namens NPV - Zorg voor het Leven mocht ik aanschuiven in het Family7 programma Uitgelicht om over dit nieuws mee te praten. Bekijk het gesprek hieronder:
door Chris Develing 8 juni 2025
Wie bekend is met de Socratische Methode kent wellicht ook haar sub-discipline: de Socratische Ondervraging. Door het stellen van vragen kan men een gesprekspartner laten beseffen wat de logische consequentie is van zijn stelling. Jezus gebruikte een soortgelijke methode die de Bijbel al voor Socrates liet zien en onderdeel is van de Rabbijnse methodiek. Dat zien we bijvoorbeeld aan Zijn gesprek met de rijke jongeling, dat we aantreffen in Markus 10 en Lukas 18. Deze passage wordt, vanwege de onbegrepen betekenis achter de vraag van Jezus, nog weleens door critici aangehaald om te bewijzen dat Jezus daar zelf toegeeft God niet te zijn. Maar dat is een onterechte conclusie op basis van een oppervlakkige lezing: “Goede Meester, wat moet ik doen om het eeuwige leven te beërven? En Jezus zeide tot hem: Waarom noemt gij Mij goed? Niemand is goed dan God alleen.” Lukas 18:19, Markus 10:18 Bij deze passage moet worden opgemerkt dat Jezus niet zegt: “Ik ben God niet”. Hij stelt namelijk een vraag en neemt nog geen standpunt in. In plaats van de jongeling te corrigeren, komt Hij met een waarom-vraag waarmee de ander wordt uitgedaagd om na te denken over de woorden die hij uitspreekt. Dit zegt dus nog niets over het waarheidsgehalte van die woorden. Het doel van Jezus’ vraag was in feite om te toetsen of de rijke jongeling wist wie hij voor zich had. Je kunt het zien als een test waarmee Jezus de jongeling de volle betekenis laat zien van het woord goed, waarna Hij hem uitdaagt om, met die nieuwe definitie in de hand, nog eens na te denken over de waarde die hij Jezus toedicht. Daarnaast lijkt het plausibel dat Jezus de man ook wat bescheidenheid bijbracht. De kans is namelijk groot dat de man zichzelf ook als goed beschouwde, aangezien hij vond dat hij alle geboden wel zo’n beetje had gehouden. Jezus laat de man zien wat echte goedheid is, namelijk die van God. Daarmee toont Hij aan dat je zonder God te volgen zoveel geboden kunt houden als je wilt, maar dat het je dan niet zal baten. De mens is namelijk, genomen naar de standaard van God, niet goed en heeft het nodig om God te volgen. Vandaar dat Jezus de rijke jongeling opdraagt om Hem te volgen. De goede herder Behalve dit zijn er nog meer redenen waardoor we weten dat Jezus hier niet ontkende goed te zijn. In Johannes hoofdstuk 10 vers 11 en 14 noemt Hij zichzelf bijvoorbeeld “de goede herder”. Wanneer we Jezus’ uitspraken naast elkaar zetten, ligt de conclusie voor de hand: Jezus zegt in Markus en Lukas dat alleen God goed genoemd mag worden en Hij noemt zichzelf vervolgens de goede herder in Johannes. Is Jezus dan wel of niet God, volgens zijn eigen definitie van God en van Zichzelf? Dat Jezus goed is en derhalve God, valt dus niet te ontkennen. Maar hoe zit het met de titel herder? Ook die kwalificatie heeft betrekking op God. Want het Oude Testament identificeert zowel God als de Messias herhaaldelijk als herder. Dat zien we bijvoorbeeld in Psalm 23:1-2, 77:20, 78:52, 80:1, Jesaja 40:11, 49:9-10 en Ezechiël 37:24. [1] Er kan dus een sterke zaak worden gemaakt voor het idee dat Jezus zich God noemt wanneer hij aan zichzelf refereert als de goede herder. Wie moeten we volgen? Natuurlijk weten we dat de rijke jongeling Jezus op dat moment niet helemaal begreep, aangezien hij droevig vertrekt, maar dat betekent niet dat onze lezing verworpen moet worden. Het gaat erom wat Jezus iemand leert, niet wat zij daarvan begrepen hebben of opvolgen. Dit geldt met name voor gesprekken met andere mensen dan Zijn eigen discipelen, die Hij dikwijls van een toelichting voorzag wanneer zij daar om vroegen. Aan het einde van het gesprek met de rijke jongeling lijkt Jezus alsnog een direct antwoord te geven op de vraag. De jongeling vroeg Jezus wat hij moet doen om het eeuwige leven te krijgen. Na een prikkelende wedervraag en een aantal instructies, zegt Jezus: “…kom daarna hier en volg Mij. Dan zult u rijk zijn in de hemel.” (Markus 10:21) Voordat hij te horen kreeg dat hij Jezus dient te volgen, moest de rijke jongeling kennelijk eerst de kans krijgen om te beseffen Wie het dan is die hij zou volgen. Want ook de opdracht om Jezus te volgen kan worden vergeleken met de reactie die de mens moet hebben op God. Een reactie die luid resoneert door het Oude Testament: Volg alleen God. Want behalve de stelling dat alleen God goed is, kunnen we even kort zijn over de Bijbelse opdracht om alleen God te volgen: “Volg alleen de Here, uw God, en heb ontzag voor Hem, gehoorzaam alleen zijn geboden. Dien alleen Hem en houdt u aan Hem vast.” (Deuteronomium 13:4) We zien dus dat Jezus in alle gevallen juist bevestigt God te zijn en dit nergens ontkent. Dit in tegenstelling tot hetgeen critici beweren. Jezus wilde zijn gesprekspartner drie dingen laten beseffen: Dat Hij inderdaad goed is; dat Hij daarom God is en; dat de jongeling Hem moet volgen, precies zoals in het Oude Testament wordt gezegd over de Enige ware God. Soortgelijke ondervragingen Er zijn nog genoeg andere “Socratische ondervragingen” in Jezus’ bediening te vinden. We hoeven dan ook niet ver te zoeken om een soortgelijke dialoog aan te treffen. Vrijwel direct na het gesprek met de rijke jongeling stuit Jezus op een verzoek van twee discipelen: “Jakobus en Johannes, de twee zonen van Zebedeus, kwamen naar Jezus en zeiden: ‘Meester, we willen iets van U vragen.’ Hij zei: ‘Wat willen jullie dat Ik voor jullie doe?’ Ze zeiden tegen Hem: ‘Mogen wij alstublieft links en rechts naast U zitten wanneer U Koning geworden bent?’ Maar Jezus zei tegen hen: ‘ Jullie weten niet wat jullie vragen . Kunnen jullie doen wat Ik moet doen? Kunnen jullie doormaken wat Ik moet doormaken?’ Ze zeiden tegen Hem: ‘Dat kunnen wij.’ Jezus zei tegen hen: ‘Jullie zullen hetzelfde doormaken als Ik en doen wat Ik moet doen . Maar Ik kan jullie niet beloven dat jullie naast Mij zullen zitten. Die plaatsen zijn voor de mensen voor wie die plaatsen bestemd zijn.'” (Markus 10:35-40) [2] Wederom beantwoordt Jezus een vraag met een wedervraag en wederom lijkt het (na een oppervlakkige lezing) alsof Hij hiermee wil ontkennen wat er wordt beweerd. Maar wat doet Jezus? Hij geeft ze gelijk. Alleen, legt hij daar wel bij uit dat Hij, beter dan de discipelen zelf, begrijpt welke betekenis schuilgaat achter hun bewering. Het feit dat Jezus dit keer meer toelichting geeft bij zijn instructies, is omdat dit zijn gewoonte was wanneer hij sprak tot Zijn discipelen. De reden dat Jezus in meer cryptische taal sprak tot andere mensen, is omdat het oordeel anders nog groter is wanneer zij alles begrijpen terwijl ze niet accepteren wat er wordt gezegd door Jezus (zie Mattheus 13). Hoe dan ook, we lezen hoe Jezus de discipelen wilde laten beseffen dat ze niet volledig weten wat ze zeggen en Hij doet dat middels het stellen van een niet-ontkennende wedervraag. Davids zoon en Heer Een ander relevant voorbeeld is het gesprek dat Jezus met de Farizeeën had over de Messias. Jezus vraagt hen: “Wiens zoon is de Messias?”, waarop zij antwoorden: “Davids zoon”. Met deze vraag onthult Jezus dat de Farizeeën niet goed begrepen wat de aard is van de Messias. Jezus vervolgt namelijk door te zeggen: “Hoe kan David Hem dan door de Geest zijn Here noemen, als hij zegt: ‘ De Here heeft gezegd tot mijn Here : Zet U aan mijn rechterhand, totdat Ik uw vijanden onder uw voeten gelegd heb.’ Indien David Hem dus Here noemt, hoe kan Hij dan zijn zoon zijn? En niemand kon Hem daarop iets antwoorden en evenmin durfde iemand van die dag af Hem meer iets vragen.” (Mattheus 22:41-46) Naast het feit dat Psalm 110, waar Jezus met dit citaat naar verwijst, aantoont dat de Messias niet slechts een mens is (vers 1) en al voor David bestond, wordt het ook duidelijk dat Jezus hier leert over de Heilige Geest die David aanstuurde om dit op te schrijven. Hiermee kon Jezus de Farizeeën wijzen op hun eigen misvatting omtrent de Messias die veel meer blijkt te zijn dan slechts een mens. Resumerend De bewijzen laten zien dat Jezus nergens zegt dat Hij God niet is. Dat terwijl critici dikwijls eisen dat christenen laten zien waar Jezus letterlijk zegt “Ik ben God, aanbid mij“. Kennelijk verlangen ze dit niet voor hun eigen claims. We hebben gezien dat Jezus een scherpe wedervraag stelt die de rijke jongeling, samen met alle lezers van de Bijbel, uitlokt tot het nadenken over zijn woorden: “Is daadwerkelijk alleen God goed? Zo ja, noemde ik dan zojuist een man God?” Deze manier van denken opent namelijk vele deuren naar de andere feiten waarmee Jezus laat zien dat Hij God moet zijn en niet slechts een profeet: Zijn vergeving van zonden, Zijn oordeel over de wereld, Zijn zondeloosheid, de aanbidding die Hij accepteerde, Zijn eenheid met de Vader. We hebben gezien dat Jezus zichzelf goed noemt als Hij zegt dat hij “de goede herder” is. Dus waarom zou hij moeite hebben met de titel “goede meester”? We hebben gezien dat God en de Messias beide herhaaldelijk als herder worden aangemerkt in het Oude Testament. We hebben gezien dat Jezus ook in andere gesprekken een wedervraag stelt waarmee hij de suggestie lijkt te wekken dat de ander op een verkeerd spoor zit. Maar dan blijkt dat Jezus niet ontkent wat er gezegd wordt, Hij geeft er slechts de volle betekenis aan, om zo inzichten te verschaffen. We hebben gezien dat Jezus met een scherpe vraag aan de Farizeeën laat zien dat Hij de Messias is die ouder is dan David en tevens zijn Heer is, ondanks dat hij ook uit zijn nageslacht komt vanuit zijn menselijkheid. Hij weerlegt de Farizeeën dus in hun gedachte dat de Messias slechts een mens zal zijn en niets meer dan dat. Voetnoten [1] Voor mensen die onervaren zijn met de Bijbel en deze passage hebben opgezocht, kan dit vers enige verwarring opleveren aangezien er staat dat God David zal aanstellen als herder. Echter, David leefde allang niet meer toen deze profetie werd gegeven. De enige juiste interpretatie is hier dat dit verwijst naar de Messias, die vaak als het David-type werd aangeduid. Tevens is er in de Joodse traditie dikwijls geen onderscheid tussen een historische persoon en iemand die in zijn geest en macht verschijnt (zie: Cambridge Bible for Schools and Colleges). [2] Jezus zegt hier niet dat Hij er niet over gaat. In de volgende verzen legt hij namelijk uit dat de gelovigen uiteindelijk zelf bepalen welke plek zij in de Hemel zullen bemachtigen. En dat doen ze door de mate van dienstbaarheid die zij hebben gegeven aan hun medemens. In Markus 10:35-40 lezen we: “Jezus riep hen bij Zich en zei: ‘Jullie weten dat de machthebbers in de wereld de bevolking onderdrukken. Zij maken misbruik van hun macht. Maar onder jullie moet het anders gaan. Wie groot wil zijn, moet jullie dienaar worden. En wie de voornaamste wil zijn, moet ieders slaaf worden. Want zelfs Ik, de Mensenzoon, ben niet gekomen om Mij te laten dienen. Nee, ik ben gekomen om te dienen en mijn leven te geven als losgeld voor velen.'”
MEER ARTIKELEN