Waarom abortusvideo 'Kill the Baby' van niemand begrip zou moeten krijgen
"Zolang we die ernst in elkaars standpunten blijven zien, kan het toch niet zo zijn dat we spotten met iets dat de ander beleeft als een nachtmerrie?"

Op een uitgedroogd stuk land, ergens in Texas, staat nog een vervallen kerkje dat oogt als zo’n gebedshuis waar vroeger slangen werden bezworen door hevig zwetende predikanten. Het landschap werd voor even het decor van de nieuwste videoclip van rockband ‘Pulpit’. De groep bestaat uit vier bebaarde mannen die allemaal even overtuigd zijn van hun christelijk geloof. Voor het nummer ‘Enslave the woman’ werd gekozen voor een heftige setting midden in het hart van hun geliefde staat, waar abortusrechten tegenwoordig flink worden beperkt.
De banken van het kerkje zijn gevuld met echtparen, jong en oud. De vrouwen zijn vastgeketend aan hun echtgenoten. Daarna lopen ze gedwee als slavinnen het kapelletje uit, ieder naar hun eigen huis, waar ze moeten zorgen voor de koeien, de kinderen en het eten. De mannen houden hun vrouwen zichtbaar onder de duim, terwijl de zanger erbij staat en ze toeschreeuwt: “You are my wife! You make my babies! And if you die, I will not care!”. De video eindigt met een vrouw aan het einde van haar korte leven, eenzaam in een bed met bebloede lakens. Ze stierf aan de gevolgen van haar zoveelste zwangerschap. Het raam geeft nog net uitzicht op de vader, die achter het huis speelt met het jongste kind, een zoon.
Na de lancering van de videoclip duurde het niet lang voordat de kritiek losbarstte. Het hielp ook niet dat een door de staat gefinancierde website voor conservatieven promotie maakte voor de nieuwe single van de band. Vrouwen die slachtoffer werden van huiselijk geweld of religieuze sektes klaagden over het trauma dat werd herbeleefd bij het zien van de video. Pro-choice organisaties spraken er schande van dat de muzikanten spotten met iets waar zij tegen strijden en wat, volgens hen, daadwerkelijk in Texas plaatsvindt.
Zelf begrepen de bandleden van Pulpit niets van de ophef: ‘Onze videoclip is natuurlijk sarcastisch bedoeld. Al jaren horen we absurde aantijgingen over onze motieven als beschermers van ongeboren leven. Zo zou de prolifebeweging stiekem vrouwen willen onderdrukken en zou ons beleid zelfs verantwoordelijk zijn voor meer vrouwensterfte. We vonden het tijd om hier eens de draak mee te steken.’ Ondanks de kritiek kan de band op veel steun rekenen vanuit politiek en media, die vooral gehoor gaven aan de oproep van de band om nóg meer op te komen voor de rechten van ongeboren kinderen.
Alle gekheid op een stokje
Ziet u het voor zich, dit ondenkbare scenario? Laat ik u allereerst geruststellen: alles hierboven is fictie. Er is geen Texaanse band waarvan de leden zoiets in hun hoofd haalden. Zou iemand het wel uitvoeren, dan zou de prolifewereld er schande van spreken, verzeker ik u.
Maar, indien u het heeft gemist, moet ik u alsnog teleurstellen. Als we dit absurde scenario 180 graden omkeren, komen we namelijk precies uit bij wat zich de afgelopen weken ontvouwde in de Nederlandse media. Toen haalde de onbekende punkband ‘Vulva’ het landelijk nieuws. Er was ophef rond hun videoclip getiteld ‘Kill the Baby’.
De feministische groep vrouwen wilde hiermee de discussie aanzwengelen over abortusrechten. In het nummer klinken teksten als “Kill the baby! I’m not your mother!” Seculiere media haalden de feministen binnen als helden. Soms werd nog toegegeven dat hun videoclip niet erg smaakvol oogt, ‘maar ze wilden nu eenmaal een punt maken’, zo klonk de consensus.
Babypoppen "vermoorden"
Wie weleens kijkt op de website van ‘3voor12’ van de VPRO kan een paar weken terug zijn gestuit op een promotioneel artikel voor de nieuwe videoclip van Vulva. Er stond geen waarschuwing bij voor mensen die ooit een kindje verloren, terwijl het zeker schokkend kan zijn om de videoclip te bekijken. In plaats van het te laten zien, zal ik de inhoud beschrijven: Babypoppen worden bespuugd, van de trap en uit het raam gegooid, door een hond aangevreten, op de barbecue gelegd, onthoofd, in een hete auto opgesloten, in brand gestoken en tot slot geëlektrocuteerd.
Sarcasme, zo noemt Vulva het zelf, bedoeld als reactie op prolifers die een embryo beschouwen als een baby. Dat is opvallend, want ik ken geen Nederlandse prolifers die steevast van een baby spreken. Wel is dit een veelgehoord narratief van Amerikaanse prolifers. De voorstanders van abortusrechten in dat land merken daarom vaak op dat dit een absurde duiding is voor wat eigenlijk een klompje cellen is. De realiteit is natuurlijk dat beide kanten het mis hebben, maar dat terzijde.
De ongevoeligheid voor andere meningen, zowel van de band als hun vele medestanders, is zorgwekkend. Zijn we in het abortusdebat zo ver van elkaar verwijderd dat we niet meer weten wat door de beugel kan?
Het is allesbehalve respectvol of productief om de draak te steken met zo’n ernstige mening, hoe absurd je deze zelf ook vindt. Er moet toch een manier zijn om voorstanders van abortusrechten hiervan te overtuigen? Vandaar mijn denkbeeldige scenario van een muziekband uit Texas. Wanneer dít werkelijkheid zou worden, zie ik de giftige reacties van de Tim Hofmans van ons land al paraat staan op Twitter. En toch zijn het precies die mensen die Kamervragen van christenen over Vulva weglachen als hypocriet en onzinnig. Maar als we elkaar in alle oprechtheid aankijken denk ik dat zowel voor- als tegenstanders van abortus weinig lol kunnen zien in een video over vrouwenonderdrukking.
Negatief voorbeeldgedrag
Wat dit nieuwe dieptepunt binnen de abortusretoriek in elk geval laat zien, is dat er weinig klopt van eerdere verhalen over hoe niemand abortus verheerlijkt of bespot. Demonstratieve agressie loslaten op babypoppen gebeurde al eens, met een onmiskenbaar serieuze ondertoon, tijdens een feministisch betoog in Zuid-Amerika, toen babypoppen op een brandstapel werden gegooid. Deze week lanceerde een rapper haar video, waarin vrouwen driekwartnaakt dansen voor de deuren van Planned Parenthood, de grootste abortuskliniek van de Amerika. Het nummer heet ‘Baby Daddy Free’ en de vrouw rapt erin dat ze moord in gedachten heeft terwijl ze vertelt hoe ze dankzij abortus geen gedoe heeft met de verwekker. Ook jonge meiden die daadwerkelijk een abortus ondergaan, delen op TikTok satirische video’s over hun omgang met zwangerschap en de beëindiging ervan.
Waar komt dit gedrag vandaan, nog geen halve eeuw nadat abortus met veel moeite werd gelegaliseerd voor uiterste noodgevallen? Het zou te maken kunnen hebben met decennia van misinformatie, waarin een uniek menselijk leven steevast wordt betiteld als vruchtje of klompje cellen. Het kan ook te maken hebben met negatief voorbeeldgedrag van politici, zowel in Amerika als in Nederland. Toen New York een extreme verruiming van abortus door wist te voeren, werd dit gevierd met gejuich en geklap, waarna het World Trade Center roze werd belicht zodat de hele stad het kon zien. In Nederland ontving Corinne Ellemeet met veel euforie een bos bloemen toen de initiatiefwet voor de abortuspil bij de huisarts door de Tweede Kamer kwam. Op ongeveer hetzelfde moment werd elders aan vrouwen met spijt na abortus uitgelegd dat zij niet bestaan.
Het debat rond abortus is soms heftig. En dat moet ook, want het gaat volgens beide kampen om leven en dood. Zolang we die ernst in elkaars standpunten blijven zien, kan het toch niet zo zijn dat we spotten met iets dat de ander beleeft als een nachtmerrie? Het abortusdilemma zal altijd een keuze tussen twee kwaden blijven. Althans, zo wordt het beleefd door de mensen die erkennen dat er niet één maar twee levens in het spel zijn.




