Mensen als Johan Derksen houden voetbalchristenen in de kast
"Hij vertegenwoordigt binnen de voetbalwereld een
meer directe versie van de seculiere cultuur."

De afgelopen week was er opmerkelijk veel aandacht voor het persoonlijk geloof van Oranjespelers. Met name Dakpo en Memphis zouden een aantal anderen inspireren om het geloof een kans te geven. Zo wordt er samen aan Bijbelstudie gedaan en worden er via whatsapp passages gedeeld. Dat lijkt een breuk te zijn met een traditie waarin spelers met een geloof dit vooral voor zichzelf hielden en zeker geen openbare gebeden uitspraken. Opvallend is wel dat witte spelers (nog) niet zo makkelijk uitkomen voor hun geloof. Waar kan dat aan liggen?
Journalist Sander de Kramer kan ronduit vertellen over het geloof en bijgeloof van voetballers, omdat hij velen van hen persoonlijk kent en er nog veel meer sprak over dit onderwerp. Volgens hem speelt het geloof nog altijd een grote rol op het hoogste internationale voetbaltoneel. Maar ook in Nederland komen steeds meer sporters uit voor hun geloof, merkt hij op. Waar dat tot voor kort vooral ging om moslims, komen ook christelijke spelers nu zelfverzekerd naar voren als volgers van Christus.
Memphis was de eerste die tijdens wedstrijden onbeschaamd op het gras ging zitten om God te danken. De wat jongere ster Cody Gakpo, die bij zijn club PSV al een kerkdienst organiseerde, voegde zich inmiddels bij Memphis om teamgenoten te vertellen over het geloof. Zo gaf onder meer Denzel Dumfries aan dat hij zich dichter bij God voelt dankzij samenkomsten waarin over geloof wordt gesproken. Volgens de Volkskrant zouden al zo’n 11 spelers meedoen aan de religieuze bijeenkomsten van Memphis en Gakpo.
Witte schaamte
Bij Op1 en de Ongelooflijke Podcast vertelde De Kramer dat deze “coming out” vooral van de allochtone spelers komt omdat autochtone voetballers meestal liever niet te koop lopen met hun geloof, als ze al een godsdienst aanhangen. Wel zijn er uitzonderingen zoals Wouter Weghorst uit het Oosterse Borne. Als reden voor de ingetogenheid werd soms genoemd dat geloof vooral een privézaak is, wat mogelijk te maken heeft met onze Nederlandse cultuur. Maar volgens De Kramer werd door sommigen ook toegegeven dat ze bang zijn voor veroordeling.
Dat laatste is opvallend. Waarom zou je je moeten schamen voor je christelijk geloof? Als voormalige niet-christen denk ik daar antwoord op te kunnen geven. Christenen worden op alle mogelijke manieren belachelijk gemaakt in een Nederland dat de afgelopen decennia steeds verder seculariseerde. Met name binnen de autochtone cultuur heeft dit gezorgd voor een taboe op het geloof in de Bijbelse God. Geloof wordt door veel landgenoten gezien als iets dat is voorbehouden aan goedgelovige sukkels en in potentie zelfs gevaarlijk is. Het ooit opgevatte idee dat “de kerkelijke macht” moet worden geridiculiseerd gaat tot vandaag door, zelfs als die macht er allang niet meer is. Op zo’n moment wordt het bullygedrag.
Dat was goed te zien aan de reactie van Johan Derksen: ‘Vroeger moesten coaches de hoeren uit de kamer slepen, nu moeten ze overal Bijbels weghalen’, zei de talkshowpersoonlijkheid afgelopen week aan tafel bij Vandaag Inside. Wie Derksen een beetje kent, weet dat hij nooit een moralistisch woord heeft geuit over de vele prostitués in zijn voetbalanekdotes. Het geloof in een Schepper vindt hij echter wel ‘een beetje eng’ en sektarisch worden zodra het wat meer in de openbaarheid komt.
Mensen zoals Derksen zijn dan ook een belangrijke reden dat bepaalde voetballers liever hun mond houden over hun godsdienstige levenswandel. Hij vertegenwoordigt binnen de voetbalwereld een meer directe versie van de seculiere cultuur. Dat is in zijn geval opvallend omdat Derksen normaliter de mond vol heeft van tolerantie, bijvoorbeeld richting homoseksuelen in de voetballerij. Zo moedigde hij homoseksuele voetballers aan om vooral karakter te tonen door uit de kast te komen. Kennelijk moet de christen vooral in de kast blijven. Tegelijkertijd moeten we onze ogen niet sluiten voor het feit dat bepaalde christenen zichzelf kennelijk in die kast opsluiten. Mogelijk – en ik zeg dit voorzichtig – is er sprake van een zwak geloof bij spelers die zich naar verluidt schamen voor Christus. Ook zij verdienen dus meer aanmoediging en daar ligt een taak voor u en ik!
Irritante spiegel
Gaat de honende houding van mensen als Derksen dan alleen om een bepaalde antipathie tegen het christelijk geloof? Ik denk dat het meer is dan dat. Mensen zoals Derksen hebben vaak een wild leven gehad en voelen over de meeste van hun escapades geen berouw. Juist dan is het “prettig” om niet al te vaak te worden geconfronteerd met openlijk belijdende christenen. Misschien speelt dit ook mee bij het fenomeen waarin er wordt gezocht naar kansen om christenen te betrappen op hypocrisie. Want als christen, zo lijkt men te impliceren, loop je te koop met moraliteit en mag je geen fouten maken.
In werkelijkheid zijn veel christenen zondaars die beter weten, zoals een roker die niet kan stoppen en toch het goede doet door anderen te waarschuwen voor deze gevaarlijke gewoonte. Dat is niet hypocriet maar juist een nederig gebaar waarmee je anderen wilt besparen wat jou overkwam. Ja, daar is zelfs moed voor nodig.
Zedeloosheid
Van de christenen in Oranje mag je verwachten dat ze kennis hebben van Gods wetten en geboden. In Zijn Bijbel lezen ze dat lustige ogen al zondig kunnen zijn als ze niet zijn gericht op de eigen huwelijkse partner, laat staan dat er prostitués worden besteld voor een heel elftal, zoals vroeger nog weleens gebeurde. Nu wordt er gezamenlijk gebeden en nagedacht over het eren van God. Als Derksen daar moeite mee heeft dan is een drastische ommekeer in zijn leven waarschijnlijk hoognodig. Vooralsnog doen hij en veel anderen, waaronder De Kramer zelf, het geloof onder sterspelers af als een psychologisch fenomeen: ‘Die jongens staan onder enorme druk om te presteren en dan is het geloof een houvast’, zeiden de meeste talkshowgasten.
Met zo’n bagatellisering kan de vrije geest weer gemoedelijk verder als slaaf van de zonde. Het zijn geen echte gelovigen, welnee. Ze zijn mentaal gewoon wat zwakker en zoeken daarom steun bij een wezen dat nóg groter is dan zijzelf. Dit betreft dezelfde minachting voor het geloof, alleen met een strik eromheen. De gedachte dat deze mentale krachtpatsers daadwerkelijk de levende God in hun harten ervoeren komt niet op bij de verstokte atheïst.
Derksens laatste opmerking laat zien dat hij, ondanks een deels gelovige opvoeding, geen kaas heeft gegeten van het geloof: ‘Als we met bidden wereldkampioen moeten worden, dan hoeven we van mij geen wereldkampioen te worden’, beet hij toe. Maar De Kramer, die de gelovige jongens voor KRO/NCRV observeerde, moest toegeven dat ze opvallend vaak bidden voor de tegenstander, in de hoop dat iedereen heel en gezond blijft.
Zelfs al zou men bidden voor de overwinning, hetgeen ongetwijfeld gebeurt, dan is dit nog altijd geen hypocriet gedrag. Je mag bidden voor je eigen geluk, zolang het besef er is dat Gods wil geschiedde en niet die van jou. Dat laatste was goed te zien, gisteravond na de uitschakeling van Oranje door Argentinië. Uitgerekend Memphis tilde zijn ploeggenoten op, sprak ze moed en positivisme in. Louis van Gaal, ooit een gelovig man, stond er verslagen bij maar luisterde aandachtig. Ik wou dat Johan Derksen gisteravond in die kring van verslagen spelers stond. Daarbij mocht hij voor één keer best een sigaar roken.




