Docent middelbare school: ‘Witte, boze, oude mannen beperken abortusrecht’

Racisme is van alle tijden. Dat geldt ook voor het ontkennen ervan. Vooral de huidige wokebeweging bepleit dit vaak. Zo zouden witte mensen altijd racistisch zijn, terwijl ze het zelf vaak niet inzien. Dat deze uitspraak het eigen racisme in één moeite presenteert én ontkent, betreft een ironie die aan veel leden van de wokebeweging voorbijgaat. Pas geleden kwam ik hiervan een treffend voorbeeld tegen.
Vanuit mijn werk bij een prolifestichting word ik regelmatig gevraagd voor een interview met scholieren of studenten. Het is opvallend hoe vaak een profielwerkstuk of thesis de laatste tijd over abortus gaat. Dit kwetsbare onderwerp prikkelt de jonge generaties en men schroomt niet langer om het te kiezen voor een schoolopdracht. Voor mij zijn dit mooie kansen om jongeren te spreken die anders nauwelijks interactie hebben met prolife gedachtengoed. Na zo’n interview hoor ik regelmatig dat ze meer intolerantie en stijfkoppigheid hadden verwacht dan de door ons gegeven antwoorden.
Dit keer wilden twee 4havo scholieren een interview voor hun opdracht binnen het vak maatschappijleer. Ze mochten het gesprek bij ons op kantoor filmen. Ze stelden echt goede fundamentele vragen, bijvoorbeeld over de botsing tussen het zelfbeschikkingsrecht en het recht op leven. Hier wordt de prolifer blij van, omdat het een waarheid zoekende vraag is die de kern van de discussie opzoekt. Het doet me zo goed als ik zie dat jongeren vaak heel oprecht kijken naar het ethische dilemma dat ongewenste zwangerschap heet. Van scholieren en studenten hoor ik vrijwel nooit toespelingen naar een of andere geheime prolife-agenda om vrouwen mee te onderdrukken. Misschien zegt dat iets over een afnemende invloed van de wat meer venijnige pro-choice polemiek.
Een maand na het gesprek ontving ik een e-mail met de mededeling dat hun project af is en op YouTube staat. Het eindresultaat draaide om interviews met twee ideologische tegenstanders binnen het abortusdebat. Het verraste me enigszins dat de voorstander gewoon hun docent bleek te zijn. Gelukkig niet die van het betreffende vak, maar het is denkbaar dat de gewetensvrijheid van de leerlingen hiermee toch onder druk komt. Stel bijvoorbeeld dat de prolifer goed uit de verf komt. Raakt de docent dan teleurgesteld in haar leerlingen? Het is een schijn die je mijns inziens moet zien te voorkomen. Maar ach, misschien was er geen andere pro-choicer voor handen. In dat geval kwam het goed uit dat deze vrouw naast docent ook feminist is.
De meeste antwoorden waren niet al te verrassend. Zij was vooral blij met de ontwikkelingen in Nederland, zoals het afschaffen van de beraadtermijn en de verhoogde druk op demonstraties bij abortuscentra. En ik gaf aan hoe spijtig het is dat het ongeboren kind zo wordt weggestopt, ook tijdens discussies over wat abortus ethisch gezien nu eigenlijk is.
Halverwege de video was er een vraag over de huidige situatie in Amerika: ‘Het wordt mogelijk dat je in de V.S. geen recht meer hebt op abortus, wat denkt u daarvan.’ Mijn uitgebreide antwoord is niet te zien, waardoor de video alleen de mening van de feministe bevat. Ik ga er vanuit dat dit een slordigheidje betreft, dus daar val ik niet over. Maar haar antwoord onthulde een schokkend gedachtengoed:
‘Dat voelt als twintig stappen terug in de tijd. Volgens mij hebben we dit gesprek allang gevoerd en zou dit een vanzelfsprekendheid moeten zijn. Waarom zijn er dan een paar witte, boze, oude mannen die gaan bepalen dat dat niet kan? En waarom bepalen diezelfde witte, boze, oude mannen dat het wél OK is om een geweer te dragen en andere kinderen dood te schieten? Ik vind vooral dat contrast bizar.’
Sjonge. Ik werd er een beetje stil van. Worden de jonge geesten van Nederland op deze manier klaargestoomd voor de toekomst? Lopen er straks honderdduizenden racistische, leeftijd en geslacht shamende zielen door ons land?
Ik begon me af te vragen hoe het zou voelen om onbeschaamd te wijzen naar iemands huidskleur. Deze jonge vrouw was immers ook wit, net als de meeste feministen die dit soort invalshoeken gebruiken. Misschien moet ik het eens proberen, want kennelijk spreekt dit veel mensen aan. Ga ik het dan hebben over de boze witte vrouw met deels opgeschoren haar? Dat klinkt voor geen meter. En wat zou ik me schamen als zoiets uit mijn mond kwam! Zal ik ze dan pakken op hun leeftijd? Tijdens een confrontatie met de mening van een wat oudere feminist kan ik bijvoorbeeld roepen dat ze van de dolle mina generatie is, al insinuerend dat ze daarmee geen relevante gesprekspartner is. Dat zou me vast populairder maken bij sommige delen van de samenleving. Maar nee, stop! Ik voel het gif van de intolerantie al bijna door m’n aders omhoog kruipen. Zoiets hou je toch niet vol?
Haar referentie naar witte, boze, oude mannen verwijst naar de Hoge Raad van de Verenigde Staten, die naar alle waarschijnlijkheid op korte termijn het federale abortusbeleid zou afschaffen, hetgeen toevallig vandaag daadwerkelijk is gebeurd. Daarmee verdwijnt abortus niet landelijk, maar mogen alle staten zelf bepalen wat ze met abortus doen.
Naast het feit dat haar uitspraak hatelijk tot en met was, onthulde het ook een gebrekkige kennis van de Amerikaanse situatie. Beide kampen binnen de Hoge Raad zijn namelijk even “divers”: twee van de vier rechters die tegen de afschaffing van Roe vs. Wade stemden zijn oud, wit en (hoe durven ze) man. Van de overige twee vrouwen is er één wederom wit en de andere heeft Puerto Ricaanse roots. De groep van vijf Republikeinse rechters die Roe vs. Wade wil afschaffen bestaat uit een Afro-Amerikaanse man, een witte vrouw en drie witte mannen. In beide kampen dus bijna evenveel wit testosteron (resp. 2/4 en 3/5) en slechts één niet-witte persoon.
Maar de door feministen zo verketterde conservatieve kant van de Raad bevat als enige een Afro-Amerikaan. Daar moet je toch iets mee, als je beweert dat de conservatieve rechters uitsluitend bestaan uit witte mannen die ook nog eens boos zijn? En al zou de conservatieve stok vol staan met witte haantjes. Dan nog kun je hun huidskleur op geen enkele manier presenteren als intrinsiek gebrekkig. Dat zou immers een racisme-opwekkende generalisering zijn. Hetzelfde geldt voor de kwalificaties oud en man.
In reactie op het tweede deel van haar uitspraak kon ik in het begin alleen maar mijn hoofd schudden. Wat een armoede om ideologische tegenstanders zo te framen dat ze letterlijk akkoord zouden gaan met het doodschieten van kinderen. Dit laat treffend zien wat er gebeurt wanneer mensen gedurende een lange periode niet meer buiten de eigen bubbel kijken. Waar de oprechte interactie stopt, start het onmenselijk maken van de personen buiten je groep.
Natuurlijk is kritiek op het Amerikaanse wapenbeleid zinvol, zeker ook vanwege die massaschietpartijen. Maar het is ontzettend destructief om de intenties van de ander in deze groteske mate te wantrouwen. De Republikeinse partij hecht inderdaad veel belang aan het recht op wapenbezit. Maar nog belangrijker: de partij is van mening dat een wapenverbod de problemen slechts groter maakt en verplaatst naar de illegaliteit. Het gaat me nu echter niet om die discussie. Ik snap best dat iemand het vreemd vindt als mensen zich prolife noemen terwijl ze ook voor legaal wapenbezit zijn. Het verschil met de uitspraak van de docent is echter dat zij niet meer uitgaat van goede intenties bij voorstanders van het huidige wapenbeleid. En dan wordt het eng.
In juni van dit jaar verijdelde de FBI een geplande moordaanslag op Brett Kavanaugh, één van de Republikeinse rechters van de Hoge Raad. De verdachte gaf aan de rechter te willen vermoorden vanwege precies de twee punten waarover de feminist zo ongenuanceerd sprak: zijn standpunten met betrekking tot abortus en wapenbezit. Toeval?
Dat de Nederlandse docent slechts Amerikaanse retoriek herkauwt, is evident. Maar ik blijf het antwoord op de gevreesde vraag voor me uit schuiven: Hebben we in Nederland dan echt te maken met hetzelfde gedachtengoed dat in Amerika (o, ironie) witte, mannelijke extremisten kweekt die rechters door het hoofd willen schieten met (o, ironie 2.0) een vuurwapen?




